những cái cúi chào quá ư lịch sự, mỗi lời nói, mỗi cử chỉ đều được đắn đo
định trước! Trong những cuộc chiêu đãi trọng thể ấy thì các nghệ sĩ y như
các vị bộ trưởng, còn các vị bộ trưỏng thì lại y như các nghệ sĩ.
Trong những cuộc chiêu đãi đó, chưa bao giờ tôi cảm thấy mình được là
mình. Tôi làm những động tác mà tôi không muốn làm, nói những lời
không muốn nói. Qua vẻ hào nhoáng sang trọng của những buổi chiêu đãi
ấy, tôi bỗng nhìn thấy bếp lửa của làng Xađa thân yêu mà những người ruột
thịt của tôi đang quây quần ngồi quanh, hoặc nhìn thấy những bạn bè vui vẻ
của tôi tụ tập lại trong một căn buồng khách sạn, và thế vào những cao
lương mỹ vị, lúc ấy tôi thèm được ăn món khinkal dầm tỏi. Thật là thú vị
biết bao nếu được xắn tay áo lên mà ăn khinkal dầm tỏi bên cạnh bếp lò,
cùng với bạn bè, mỡ dính đầy tay.
Có một số cuốn sách mà khi đọc, tôi có cảm tưởng những cuốn sách này
đang dự tiệc ngoại giao. Trong các cuốn sách đó, tôi không thấy những cử
chỉ, lời nói tự nhiên.
Cuốn sách của tôi, tôi mong nó không trở thành vị khách trong buổi chiêu
đãi ngoại giao. Hãy để trong đó chỉ có những lời nào thích ứng với tính
cách thật của nó, chứ không là những lời cần phải nói vì phép lịch sự.
Tôi đã thấy những người bình thường như tất cả mọi người khi họ ở nhà
trong khung cảnh gia đình, bên vợ, bên con hay cạnh bạn bè. Nhưng khi họ
ngồi vào chiếc ghề bành bên bàn làm việc, họ thay đổi hoàn toàn. Mỗi một
chức tước mới, mỗi một ghế bành mới khiến tính tình, nét mặt, cách xử thế
của họ thay đổi theo.
Cuốn sách của tôi, tôi muốn nó không bao giờ thay tính đổi nết, như tôi
không tự phản lại mình. Hãy yêu bè bạn của mình và làn khói bếp, chứ
không phải những cuộc chiêu đãi long trọng, hãy yêu đồng ruộng chứ
không phải những cuộc hòa nhạc, hãy nghe tiếng nói của đất đai, chứ không
phải tiếng ồn ào trong cuộc họp. Bởi vì có khi trong cuộc họp người ta nói
với nhau thế này, nhưng sau cuộc họp người ta lại nói thế khác.
