NGÔI NHÀ CUỐN SÁCH NÀY - CỐT TRUYỆN
Chúng ta là những hòn đá ít nữa sẽ gắn thành tường
Làm lâu đài, nhà kho, đền chùa hay là nhà tù.
Lời ghi trên đá
Đá quý phải xem trong khung, nhìn người phải nhìn trong nhà.
Khi đám cưới đã xong - Cần phải dựng nhà.
Những lâu đài rộng lớn của những ý nghĩ của tôi, những ngọn tháp nặng
nề của những điều nghiền ngẫm, ngôi nhà của những câu chuyện kể, những
chỏm tháp cao vút của thơ... Đây, tôi đã mang đủ đá về, đã chuấn bị sẵn cột
kèo, đã chọn chỗ để cất ngôi nhà mới. Bây giờ tôi phải làm một kiến trúc
sư, kỹ sư, nhà toán học, thợ đá, cán bộ lập kế hoạch.
Tôi sẽ cất ngôi nhà thế nào đây? Tôi sẽ đem lại cho nó những đường nét
gì để mắt ưa nhìn? Để nó trông ngay ngắn, đẹp đẽ, để nó trông khác những
ngôi nhà xưa nay, nhưng vẫn quen mắt. Không phải trần thấp lè tè chạm đầu
người như những ngôi nhà vẫn thường xây ngày nay, nhưng cũng không
phải cao đến mức phải ngửa cổ lên mới thấy trần. Không phải như ngôi nhà
kéo bàn vào không lọt cửa, nhưng cũng không như ngôi nhà có thể cưỡi lạc
đà vào trong. Không phải như ngôi nhà có thể làm câu lạc bộ để mọi người
đến nghe ca nhạc rồi lại ra về, nhưng cũng không phải ngôi đền chỉ khi cầu
nguyện người ta mới đến. Không phải như ngôi nhà có thể đặt văn phòng
chất đầy những chứng từ, những lá đơn, và không phải giống như cái cối
xay quay vĩnh viễn của Ali.
Đọc xong bản trường ca của một nhà thơ trẻ, bố tôi nói:
- Bản trường ca này có những bức tường rất đẹp. Nó giống như cái
chuồng gà mà Alikêbét đã xây. Chuồng gà không nên làm người ta thấy
giống lâu đài, và lâu đài cũng không nên dùng làm nơi nuôi gà.
