Nhờ các bản dịch tiếng Nga mà nhiều dân tộc Đaghextan khác đã đọc được
thơ của tôi.
Vào những năm ấy, có những người ác khẩu phao lên rằng: Raxun
Gamzatốp đâu có biết làm thơ bằng tiếng Avar, những người phiên dịch
tiếng Nga giỏi giang đã cố gắng vực thơ anh ta lên và anh ta lập tức chuyển
sang viết những bài thơ theo khẩu vị của độc giả Nga.
Nhân chuyện này, tôi thường nhớ tới một nhà thơ Đaghextan.
Có một dân tộc ít người là dân tộc Tát. Họ có chừng mười lăm nghìn
người. Tuy vậy, cũng đến năm sáu nhà văn người Tát mà cả Đaghextan biết
tên. Sách của họ được in bằng tiếng mẹ đẻ ở Makhátkala và được dịch sang
tiếng Nga. Tôi muốn kể về một nhà thơ người Tát. Tên của anh không cần
thiết phải nêu.
Tốt nghiệp Đại học văn học, tôi trở về Makhátkala thân yêu. Ngay những
ngày đầu tiên, nhà thơ Tát đã mời tôi đến nhà chơi. Anh đãi tôi ngay ngoài
trời. Trước mặt là biển Caxpie mênh mông, phía sau lưng là những rặng núi
cao. Anh đọc thơ của mình cho tôi nghe bằng tiếng Tát, sau đó anh dịch
nghĩa từng chữ sang tiếng Nga cho tôi hiểu ý tứ các bài thơ của anh.
Lưu ý tôi là khách, anh ấy là chủ; lưu ý rằng anh có thể cho là tôi đang
muốn khoe khoang những kiến thức đã học được ở Matxcơva, rằng tất cả
các nhà thơ đều thích được khen hơn là bị chê, rằng chẳng có thứ phê bình
nào giúp ích được cho anh ta, rằng chính anh cũng đã bốc lên tận mây xanh
từng bài thơ của tôi, từng câu thơ của tôi - lưu ý đến tất cả những điều đó,
tôi cũng bèn khen mọi bài anh đã đọc cho tôi nghe.
Quả thật cũng có một vài bài thơ tôi thích, và tôi nói về những bài đó một
cách chân thành, còn đối với các bài tôi không thích thì tôi đã nói một cách
miễn cưỡng. Ngay lúc đó tôi tưởng tượng mình đang dang hai tay ra về phía
biển Caxpie, thậm chí còn quỳ xuống nữa, mà nói: “Hãy tha thứ cho tôi lời
nói dối này”. Sau đó tôi lại tưởng tượng mình đang quay về phía núi, tay
dang ra về phía những đỉnh cao phủ đầy tuyết trắng, chân quỳ xuống và nói:
“Hãy tha thứ cho tôi lời nói dối này!”
