Đọc cho nhau nghe đủ các thứ thơ và tới tấp khen nhau, chúng tôi im
lặng ngồi một lúc. Tôi lắng nghe tiếng biển, còn anh thì chắc là đang mải
suy nghĩ điều gì. Cuối cùng anh bắt sang chuyện sau:
- Anh Raxun này, tôi muốn thổ lộ với anh một ý nghĩ hệ trọng. Nhưng
anh phải hứa là anh sẽ không nói với ai nhé.
- Tôi hứa với anh.
- Anh biết không, - anh bạn tôi tiếp tục, - dân tộc Tát chúng tòi rất ít
người. Thơ của tôi ít người đọc quá. Anh đã hành động đúng khi đi tìm độc
giả ở Matxcơva. Tôi muốn theo gương anh, muốn chuyển về sống ở
Matxcơva. Nhưng ở đấy tôi chẳng có người thân thích ruột thịt, chẳng có
bạn bè, chẳng có người quen. Không có nhà nữa. Anh nghĩ dùm xem, nếu
nhận nhuận bút cuốn sách mới xong, tôi dùng số tiền ấy để đi Matxcơva thì
liệu tôi có kiếm được chỗ trú chân ở đây không?
- Sao lại không được? Nếu anh có tiền, anh sẽ thuê một căn buồng.
- Không, tôi không nói chuyện đó. Liệu tôi có tìm được vợ ở đấy không?
Có thể là hơi già một chút, hơi xấu một chút, thế nào cũng được, chỉ cần cô
ta có tài và dịch thơ tôi sang tiếng Nga, chỉ cần cô ta giúp tôi nên người.
Sau đó, khi tôi có tên tuổi đứng được, thì tự mình tìm đường đi cho mình
không khó gì. Còn không thì tôi sẽ còi cọc, khô héo trong cái vỏ dân tộc
chật chội này.
Tôi nhìn lại hình dạng anh một lần nữa. Hai mươi lăm tuổi, bắp thịt cuồn
cuộn, một người Kapkazơ tràn trề sinh lực. Đôi bàn tay to bè bè, ngay cà
những ngón tay cũng có lông mọc tua tủa. Lông ngực cứng như những cái
đinh đóng vào tường, trên gương mặt bầu bĩnh, mầu da nâu là đôi môi dầy
và đôi mắt xanh như mặt hồ biềc. Mái tóc anh nhìn có thể nhầm là lông
nhím. Hàm răng trắng to tướng. Chân chắc nịch như cột nhà. Gân nổi khắp
người. Thật là đứa con chính cống của tạo hóa. Chằng lẽ anh không tìm
được vợ ở cái thành phố mấy triệu dân đó vào năm thứ ba sau chiến tranh?
Tôi nói với anh:
