Tài năng bao giờ cũng đi đối với tinh thần trách nhiệm. Người thực có tài
bao giờ cũng coi thơ là một việc làm rất hệ trọng và khó khăn. Không phải
cái gì ngâm được đều là thơ, cũng như không phải cái gì kể lại được đều là
truyện.
- Vậy anh thử nói xem anh làm việc thế nào. Công việc của anh khó khăn
ra sao?
Ngồi chung quanh tôi là những người thợ cày cao tuổi. Tôi bắt đầu nói
chuyện với họ, nhưng chỉ các cụ biết được những điều đối với tôi gần như
là hiển nhiên. Tôi lúng túng, ấp úng rồi im bặt. Hôm đó, các cụ ngồi ở đình
làng đã thắng tôi. Tôi không thể giải thích cho họ vì sao làm thơ lại khó và
nói chung - thế nào là làm thơ.
Từ ngày ấy, nhiều năm đã trôi qua. Nhưng đến tận hôm nay, nếu ai hỏi
tôi, chắc tôi cũng không thể giải thích rạch ròi thế nào là công việc làm thơ
của tôi, tại sao nó không dễ dàng và nó khác với những công việc khác ra
sao?
Nơi làm việc của tôi ở đâu? Tất nhiên là bên bàn làm việc của tôi. Nhưng
nơi làm việc của tôi còn là con đường mòn trên triền núi những khi dạo
chơi, khi tôi nghiền ngẫm những câu thơ, từng chữ, từng âm thanh đến với
tôi, tôi “kiểm tra chất lượng” của chúng và loại bỏ dần những gì không vừa
lòng. Nơi làm việc của tôi còn ở trong toa tầu, khi tôi đi sang nước khác, vì
chính vào lúc ấy có thể có một tứ thơ mới nẩy sinh trong đầu. Nơi làm việc
còn là khoang máy bay, trên xe điện, giữa Quảng trường Đỏ, bên bờ suối,
trong rừng, hay trong phòng tiếp khách của bộ trưởng. Chỗ nào trên mặt đất
này cũng là nơi làm việc của tôi, là thứa ruộng tôi cấy cày và gặt hái.
Tôi làm vào lúc nào? Vào buổi sáng hay buổi tối? Ngày làm việc cửa tôi
kéo dài bao lâu? 8 giờ hay 6 giờ, hay có thể tới 12 giờ hay nhiều hơn nữa?
Nhưng nếu nhiều hơn thì tại sao tôi không “bãi công” và không đâu tranh
đòi làm ngày 8 tiếng?
Thực ra lúc nào tôi cũng làm việc. Trong khi ăn và trong nhà hát, trong
khi họp và khi đi săn, khi uống trà và trong buổi lễ tang, khi đi trên ô tô và
