thiệt hại về thảm trải, ghế ngồi, rèm treo cửa, và tôi đã nhận được một
khoản thanh toán kếch sù đến kinh người. Bản thân tôi phải vào nằm bệnh
viện. Tôi gọi điện về nhà cho vợ và nói rằng tôi phải ở lại Matxcơva vì một
vài việc quan trọng. Tôi cũng chưa nghĩ ra việc cụ thể gì để nói với vợ nên
hẹn rằng sẽ còn gọi điện về lần nữa. Thế đấy, một mẩu thuốc lá cháy dở đã
gây cho tôi biết bao thiệt hại.
Nhưng tôi xin nói với các bạn rằng những thiệt thòi đó chỉ là vặt vãnh so
với tai họa tầy đình mà tôi đã phải chịu, ở đáy vali là bản thảo cuốn sách mà
tôi đã viết, đã sửa suốt hai năm trời...
Người ta vẫn thường nói: con cá to nhất là con cá nhảy ra ngoài lưới, con
dê rừng béo nhất là con bắn trượt, người đàn bà đẹp nhất là người đã bỏ anh
mà đi.
Nhiều trang bản thảo của tôi đã cháy trụi! Bây giờ tôi có cảm tưởng đó là
những trang hay nhất của tôi.
Hơn nữa, con cá nhảy ra khỏi lưới không phải là của tôi. Con dê rừng bắn
trượt không phải của tôi. Người đàn bà bỏ đi cũng không phải của tôi.
Nhưng những trang bản thảo bị cháy thì lại là của tôi. Tôi đã nghĩ ra chúng,
đã dằn vặt, khổ sở vì chúng. Đã bao đêm tôi mất ngủ, đã bao ngày tôi mất
công mất sức vì những trang viết ấy. Vì vậy mà mất những trang ấy, tôi khổ
tâm vô cùng. Vì vậy mà tôi nghĩ đó là cuốn sách hay nhất của tôi.
Tôi lập tức cảm thấy mình trơ trọi như một cánh đồng mới gặt mà người
ta đã đem hết các bó lúa về nhà hay như một bó lúa cuối cùng mà người ta
để quên ngoài đồng.
Mỗi một chữ trong những trang bị cháy tôi đều có cảm giác là một viên
ngọc. Các dòng chữ trong đó lấp lánh trong trí tưởng tượng của tôi như một
chuỗi hạt trai.
Tôi bị choáng váng đến mức hai năm liền tôi không thể ngồi viết lại cuốn
sách bị cháy. Và khi đã bình tâm trở lại ngồi viết thì tôi hiểu rằng tôi có thể
viết về những điều na ná như trước, nhưng phục hồi hoàn toàn những trang
ấy là điều không sao làm được.
