ĐAGHEXTAN CỦA TÔI - Trang 281

- Hỡi Samin! Ngựa của ngoại bang đang uống nước nguồn chúng ta, bọn
ngoại bang thổi tắt lửa đèn của chúng ta. Liệu anh sẽ tự trèo lên mình ngựa
hay phải chờ chúng tôi giúp?
Và ngọn lửa trong lồng ngực ra bỗng bùng lên, như trong lần ta bị mấy
thằng nghịch ngợm trêu chọc, giật mũ và dỡ hoa quả từ trên mình lừa
xuống.
Vẫn ngọn lửa ấy, nhưng thậm chí còn nóng sáng hơn. Ta quên đi khu
vườn của mình, ta quên đi tất cả. Gió, mưa, tuyết lạnh cũng không thể dập
tắt ngọn lửa đã hai mươi lăm năm nay thúc dục ta đi khắp các triền núi.
Những xóm làng bốc cháy, những cánh rừng mù mịt khói, lửa lóe lên sau
làn khói trong những trận đánh, cả miền Kapkazơ bùng cháy. Lửa là như thế
đó!”
Người ta kể lại rằng, thời xưa khi kẻ thù vượt qua biên giới Đaghextan,
một đống lửa cao bằng ngọn tháp được đốt lên trên đỉnh núi cao nhất. Trông
thấy ngọn lửa đó, tất cả các làng đều đốt lửa lên. Đó chính là tiếng gọi buộc
người dân miền cao cưỡi lên con ngựa chiến. Các kỵ binh đầy đủ súng
ống…Kỵ binh và bộ binh cùng đáp lại lời kêu gọi của lửa. Chừng nào
những đống lửa trên núi cao còn cháy, thì các cụ già, đàn bà, con trẻ ở lại
trong các làng bản đều hiểu rằng kẻ thù còn ở trên địa phận Đaghextan. Lửa
tắt đi - vậy là mối nguy hiểm đã qua và hòa bình lại đến trên mảnh đất của
cha ông. Trong suốt lịch sử dài lâu của mình, biết bao lần người dân miền
núi đã phải đốt lửa làm hiệu trên đỉnh núi cao!.
Ngọn lửa ấy đã vừa là ngọn cờ chiến đấu, vừa là mệnh lệnh ban ra…
Ngọn lửa ấy đối với người dân vùng cao đã thay cho kỹ thuật hiện đại: điện
đài, điện báo, điện thoại. Trên những sườn núi ngày nay còn lộ ra những
khoảng lớn không còn cây, hệt như đó là nơi những con trâu khổng lồ đã
nằm xuống.