Người miền núi thường nói: vị trí thích hợp nhất đối với con dao găm là
vỏ bọc, đối với lửa là bếp lò, đối với đàn ông là nhà mình. Nhưng một khi
lửa bứt ra khỏi bếp lò và cháy bùng trên đỉnh núi cao, thì dao găm nằm yên
trong bao không còn là dao găm và người đàn ông ngồi yên bên bếp lò nhà
mình không còn là đàn ông nữa.
Những người chăn cừu miền Đaghextan thường phân công nhiệm vụ cho
nhau rất nghiêm ngặt. Một số người thì chăn cừu ban ngày, còn những
người khác thì giữ vị trí này ban đêm cho đàn cừu khỏi bị sói ăn thịt. Nhưng
trong bọn họ còn có người không chăn cừu mà cũng không canh sói. Anh ta
được giao nhiệm vụ trông coi đống lửa, anh là là người giữ gìn ngọn lửa.
Anh ta còn được gọi là “người giữ lửa”, “người canh lửa”. Không thể nói
rằng đó là nghề nghiệp, rằng một người nào đó chỉ làm có mỗi một việc là
canh lửa. Nhưng khi đêm sắp xuống, những người chăn cừu thế nào cũng
phải chọn ra một người như thế để tin cậy giao lửa cho anh ta.
Thật là một việc cần thiết và khó khăn! Tất cả đều phụ thuộc vào lửa, từ
chuyện nấu ăn, sưởi ấm, đến hong quần áo, lấy ánh sáng, chuyện trò và hút
thuốc - một việc thật là cần thiết trong câu chuyện trên thảo nguyên của
những người đàn ông.
Trong những túp lều chăn cừu không có bếp lò. Lửa được nhen lên ngoài
trời và đòi hỏi phải được trông coi chăm chút đầy vất vả. Nhiều khi phải lấy
lòng bàn tay, lấy mũ, lấy vạt áo khoác ngoài ra mà ngăn lửa khỏi bị gió, bị
mưa và bị cả bão tuyết nữa làm tắt.
Nhưng lẽ nào lại không thể gọi các dũng sỹ, các nhà thơ, người kể
chuyện cổ tích, ca sỹ, nhạc sỹ, và người nhảy múa là những “người giữ
lửa”?
Trên đất nước chúng ta có rất nhiều những người như thế, họ là những
người mang trong trái tim mình, giữ gìn và truyền lại cho người khác ngọn
