Có thể rằng đã có thời thay cho lời chào từ cửa miệng, người ta đã
chuyển ngọn lửa cho nhau chăng? Ngọn lửa hiền hòa, không phải ngọn lửa
của đám cháy, của chiến tranh, mà ngọn lửa trong bếp lò, ngọn lửa ấm áp và
tươi sáng.
Ở miền chúng tôi có phong tục: vào buổi tối ngày đông đầu tiên (đôi khi
có cả tối ngày xuân thứ nhất) các làng miền cao đốt lên những đống lửa
chào mừng trên vách núi. Mỗi làng nhóm một đống lửa. Những đống lửa ấy
có thể nhìn thấy từ rất xa. Qua những khe núi, những vực sâu và những
vách đá, các làng cao chúng mừng nhau, nhân mùa đông hay mùa xuân đã
tới. Những lời chào bằng lửa, những lời chúc được kết bằng lửa!
Chính tôi cũng đã nhiều lần nhóm lửa như thế trên vách núi Khamirkhô
nằm nghiêng nghiêng bên làng Xađa quê tôi.
Không phải ngẫu nhiên mà nhà máy đầu tiên của Đaghextan có tên gọi là
“Ngọn lửa Đaghextan”. Bây giờ đã có nhiều ánh sáng thêm vào những đống
lửa. Chim đậu trên cột cao mang dòng điện cũng quen như đậu trên cành
cây. Chim bồ câu không còn sợ những ngọn đèn điện tỏa sáng trên vách núi.
Có lần tôi nhìn thấy biển Caxpie bùng cháy. Suốt một tuần sóng biển
không dập tắt nổi đám cháy dầu trên đó.
Chuyện xảy ra cách thành phố Idbêcbasơ không xa. Khi lửa bắt đầu lụi
và dần tắt, cảnh vật bỗng gợi nhớ tới hình ảnh con tầu đang dần chìm.
Biển có thể tắt đi, nhưng ngọn lửa cháy trong lồng ngực Đaghextan thì
không bao giờ tàn lụi. Chẳng lẽ ngọn lửa cháy trong lồng ngực con người
lại sợ nước sao?
Thâm chí ngọn lửa ấy còn tìm đến với nước, còn đòi có nước, Chẳng phải
cặp môi khô héo, nứt nẻ, nóng bỏng vì ngọn lửa từ bên trong đã từng thì
thào van lơn: “Nước, nước!” đó sao?
Vậy là nước và lửa đã cùng đi bên nhau
