TIẾNG NÓI
Từ Avar “minlat” có hai nghĩa: “dân tộc” và “mối quan tâm”. “Ai không
quan tâm đến dân tộc, người ấy cũng không thể quan tâm đến cả thế giới”, -
bố tôi thường nói.
“Liệu dân tộc có phải quan tâm đến kẻ không quan tâm đến dân tộc?” -
Abutalíp đặt câu hỏi.
“Chắc bọn gà, ngỗng, chuột thì chẳng có dân tộc, nhưng người ta thì phải
có” - mẹ tôi từng nói thế
Có dân tộc có hai nước cộng hòa như dân tộc láng giềng của chúng tôi là
Ôxêchin. Lại có nước cộng hòa tới 40 dân tộc.
“Cả một xứ sở lắm tiếng nói, nhiều dân tộc”, -một vị khách đã nói như
vậy về Đaghextan.
“Một con rồng nghìn đầu” - kẻ thù đã nói như vậy về Đaghextan.
“Một cái cây nhiều cành” - bạn bè đã nói về Đaghextan như vậy
“Dù có đốt đuốc mà soi tìm khắp thế giới này cũng không thể thấy nơi
nào ít người mà nhiều dân tộc như vậy”- những người đi nhiều nơi trên thế
giới này đã kết luận như thế.
Abutalíp nói đùa:
- Chúng ta đã giúp cho văn hóa Gruzia phát triển rất nhiều.
- Bác nói gì lạ vậy? Nền văn hóa của họ đã có nghìn năm nay. Nhà thơ
Sôta Ruxtaveli đã sống từ 800 năm trước, còn chúng ta thì mới hôm qua
mới bắt đầu có chữ viết. Vậy thì làm sao mà chúng ta giúp họ được?
- Thế này nhé. Ở miền chúng ta mỗi làng có một tiếng nói. Người Gruzia,
láng giềng của chúng ta, mới quyết định nghiên cứu và so sánh các tiếng
nói đó. Những người nghiên cứu chuyện đó mới viết thành bài báo, thành
sách khoa học và trở thành học giả, phó tiến sĩ. Chưa chắc họ đã có nhiều
