quan trọng là người Lắc kia đã biết tiếng mẹ đẻ của mình. Anh ta còn biết
thêm nhiều thứ tiếng mà anh chàng Avar nọ không biết.
Abutalíp có lần đến Matxcơva choi. Một lần ngoài phố ông có việc cần
hỏi người qua đường. Chắc là ông cần biết chợ ở đâu, chẳng dè Abutalíp
hỏi phải một người Anh. Điều đó chẳng có gì đáng ngạc nhiên - trên đường
phố Matxcơva chẳng thiếu người nước ngoài.
Người Anh nọ không hiểu Abutalíp và hỏi lại ông mới đầu bằng tiếng
Anh, sau đó bằng tiếng Pháp, rồi tiếng Tây Ban Nha, và có thể bằng nhiều
thứ tiếng khác nữa.
Còn Abutalíp thì cố nói cho người kia hiểu mới đầu thì bằng tiếng Nga,
sau đó bằng tiếng Lắc, rồi tiếng Avar, tíẽng Lêzghin, tiếng Đarghin, tiếng
Kumức.
Hai bên không hiểu nhau và đành phải bỏ đi. Một vị người Đaghextan
quá ư là có học, biết đôi ba chữ tiếng Anh, sau này đã nói với Abutalíp
rằng:
Đây, anh đã thấy thế nào là học vấn chưa. Nếu anh có học hơn một
chút, anh đã có thể nói chuyện với người Anh kia, anh hiểu chưa?
- Tôi hiểu rồi, - Abutalíp trả lời. - Chỉ có điều là tại sao anh chàng người
Anh kia lại được coi là có học hơn tôi, vì anh ta cũng không hề biết một thứ
tiếng nào mà tôi đã dùng để nói với anh ta!
Đối với tôi, ngôn ngữ của các dân tộc như các vì sao trên nền trời. Tôi
không muốn nhiều vì sao hợp lại thành một vì sao chiếm nửa bầu trời. Đã
có mặt trời rồi. Hãy để cho các vì sao lấp lánh. Hãy để cho mỗi người đều
có riêng một vì sao.
Tôi yêu vì sao của tôi - tiếng Avar thân yêu của tôi.
Tôi tin vào các nhà địa chất nói rằng, trong quả núi nhỏ có thể chứa nhiều
vàng.
- Tôi cầu trời không cho con bà nói được tiếng của bà nữa, - hai người
đàn bà rủa nhau như vậy.
