thảm. Khi đứng dậy, đô vật người Thổ buột miệng văng ra một câu chửi.
Ali Aliép rất ngạc nhiên khi nghe thấy tiếng Avar. Đô vật người Thổ kia còn
ngạc nhiên hơn khi thấy kẻ chiến thắng cũng nói với anh ta bằng tiếng
Avar: “Việc gì phải chửi thế anh bạn, thể thao là thể thao chứ!”
Trọng tài và khán giả lại còn ngạc nhiên hơn cả họ, khi thấy hai đối thủ
bỗng dưng ôm chẩm lấy nhau, giống như hai anh em sau bao năm trời biệt
tăm mới gặp lại nhau.
Hóa ra đô vật người Thố kia xuất thân từ một gia đình Avar, gia đình này
đã rời sang Thổ Nhĩ Kỳ sau khi Samin bị bắt. Đến giờ hai đô vật ấy khi gặp
nhau vẫn coi nhau như bạn bè.
Hổi ức của bố tôi. Năm 1939, bố tôi đi Matxcơva để nhận huân chương.
Thời bây giờ đó là một sự kiện lớn. Khi ông trở về làng với tấm huân
chương trên ngực, cả làng họp lại yêu cầu ông kể chuyện Matxcơva, chuyện
Kremli, kể lại chuyện Mikhain Ivanôvích Kalinin, người đã trao huân
chương cho tất cả, kể lại ấn tượng lớn nhất của ông.
Bố tôi tuần tự kể lại mọi chuyện rồi nói:
- Điều tôi nhớ nhất là Mikhain Ivanôvích đã đọc tên tôi theo tiếng Avar
chứ không theo tiếng Nga. Ông gọi tôi là Xađax Khamxát, chứ không phải
chỉ đơn giản là Gamzát Xađax.
Các ông già làng ngạc nhiên, gật gù tán thưởng.
- Bà con thấy chưa, - bố tôi nói, - khi bà con nghe tôi kể thôi mà bà con
đã thấy thích, huống gì là tôi được nghe thế từ miệng Kalinin giữa điện
Kremli. Nói thật với bà con là lúc ấy tôi mừng đến nỗi quên cả mừng được
gắn huân chương.
Xúc động của người bố, với tôi rất dễ hiếu.
Cách đây mấy năm, trong đoàn đại biểu nhà văn Xô Viết, tôi sang thăm
Ba Lan. Có lần ở Krakốp, tôi thấy tiếng ai gõ cửa buồng khách sạn của tôi.
Tôi ra ở cửa. Một người lạ hỏi tôi hoàn toàn bằng giọng Avar:
- Gamzatin Raxun ở buồng này phải không?
