một caitya hay tháp (stūpa) bằng đá hay gạch, chung quanh có một lối đi để đi đi lại
lại. Hình như đây là kiến trúc tiêu chuẩn cho một điện thờ hay Phật đường.
Một khu vực các tăng già phát triển đáng kể vào thời điểm nay chính là Miền Tây Ấn
độ, và nơi qui tụ các đầu mối giao thông buôn bán nhộn nhịp. Và cũng tại nơi đây các
thương gia đạo hữu đã giúp truyền bá và hỗ trợ Phật giáo rất đắc lực. Vào năm 200
trước CN rất nhiều tập thể Phật giáo đã được thiết lập tại Maharashtra, và giữa thế kỷ
thứ hai trước CN và thế kỷ thứ hai sau CN, một số khoảng bốn mươi lăm nơi ở được
xây cất tại các hang động đá (lena) đã được chuyển tới Miền Tây Ghats. Hang động
tiên khởi thuộc loại này đã được thiết lập tại Bhja,
(58)
trước những năm 200 trước CN
và một hang động lớn nhất đã được thiết lập tại Karle, Vào những năm 300 trước CN,
Đạo Phật đã lan rộng tới miền Trung Ấn Độ và vùng Deccan, Nagpur là một vị trí có
một cộng thể Phật giáo quan trọng đầu tiên vào thời đó.
Những Phát Triển Về Việc Hành Đạo
Thời kỳ này cũng có sự phát triển về việc thờ cúng Xá Lợi Phật, đặt trong các bảo
tháp (stūpa), hay những gò mộ, ở tất cả những địa danh chính liên quan tới các sự
kiện trong đời sống của Ngài - Khu vườn Lumbinī ở Kapilavastu, nơi Phật sinh ra;
Cây Bồ đề ở Gaya, nơi Ngài Giác ngộ; Công viên Nai ở Isipatana, gần Vārāṇasi, nơi
Ngài hoằng pháp lần đầu tiên; và khu rừng gần Kuśinagara, nơi Ngài qua đời. Tất cả
những nơi này đã trở thành những địa điểm hành hương. Tại những nơi này thường
mọc lên những tu viện, và Tỳ khưu sống trong những tu viện này thường lo trông coi
các tháp. Nhưng việc thờ cúng tại tháp này không chỉ giới hạn cho các tín đồ ngoài
đời - các luật (Vinaya) của mọi trường phái, ngoại trừ phái Nguyên thủy Theravāda,
có những luật quy định việc thờ cúng ở các tháp cho các Tỳ khưu
(59)
. Việc thờ cúng
này bao gồm việc trang hoàng và đi vòng quanh khu vực, và việc dâng cúng tặng vật
để bảo trì các khu vực thờ cúng này.
Cũng có bằng chứng cho thấy có việc dâng hoa cho Phật, cũng như việc xây dựng
các kuṭīs, hay lều theo kiểu gandhakuṭī, lều ở của Phật tại Śrāvastī
(60)
, như là một nghi
lễ cầu Phật và nhắc nhở sự hiện diện của Ngài … Về sau từ gandhakuṭī được dùng để
chỉ Phật đường trong một vihāra trong đó có để ảnh tượng Phật. Việc tụng đọc hay
hát chung các thánh ca để ca tụng Phật cũng là một đặc trưng quan trọng trong thời kỳ
này, và có liên quan mật thiết với việc thực hành niệm Phật (buddhānusmqti), rất có
thể được phản ánh trong những bài thánh ca của Mātqceṭa (thế kỷ II CN.).
Những Ảnh Hưởng Chính Trị – Sự Bảo Trợ Và Việc Ngược Đãi Của Nhà Nước
Tuy Phật giáo nhận được sự bảo trợ của các vị vua vào thời của Phật và cả thời sau
đó, từ những nhân vật như Bimbisāra và Mahāpadma Nanda, nhưng sự phát triển Giáo
pháp chỉ đạt được những bước tiến khiêm tốn trong thế kỷ đầu tiên sau khi Phật niết
