hôn. Đại ước ra ở riêng thì ít, đi gửi rể thì nhiều. Khi chết không quan
quách, chỉ đặt lên trên giường, họ hàng đến thăm khóc, mỗi người lấy một
nắm cơm nhỏ nhét vào mồm. Cơm nhét vào mồm đã đầy rồi, người sau đến
lấy tay móc cơm cũ ra, cho cơm mới vào. Đủ ba hôm đem thây và giường
đào huyệt chôn, đắp thành nấm làm ễ cúng rồi về. Con cháu áo mặc vẫn
như thường, duy có trong 3 tháng phải xõa tóc, gặp ngày giỗ cũng đem
phẩm vật ra cúng ở mộ. Về âm nhạc thì dùng chiêng đồng lớn nhỏ 5 chiếc,
thanh la đồng 1 chiếc, trống 1 chiếc, việc hiếu hỷ đều dùng cả. Bọn họ nghe
nói: Thủy Xá có 2 khối đá và 1 đoạn roi mây. Hỏa Xá có 1 chiếc dao ngắn,
cho là vật rất thiêng đời đời truyền lại cho nhau, không rõ hiệu nghiệm thế
nào mà không cho người khác đến gần để xem. Dân có ốm đau đem lễ vật
nhỏ mọn đến cầu khấn thời khỏi, người đều cho là thần. Di phàm các súc
trưởng trong nước thời hoặc thân hành đến đền cũng cúi lạy không dám
trông thẳng, vì cớ là tục dân trọng việc quỷ thần. Lại nghe từ trước đến nay
2 Quốc trưởng hai nước ấy không từng ra mắt nhau bao giờ, vì ra mắt nhau
thì có một người chết. Quốc trưởng tuổi già thì truyền cho cháu gọi bằng
chú bác, chứ không truyền cho con, vì truyền cho con thì không lợi; khi
bọn họ về, 2 Quốc trưởng gửi biếu Phiên vương gạo nếp và vừng mỗi thứ
đều 2 bầu và sáp ong đều 1 phiến. Trước hết lấy phiến sáp ấy hơ lửa rồi in
bàn tay lên trên, dặn rằng nếu gặp gió to mưa dữ, nắng to, hoặc binh đao,
tật bệnh, thì lấy miếng sáp ấy đốt làm 2 cây đèn, kêu cầu Thủy vương, Hỏa
vương cùng phù hộ, rồi lấy gạo, vừng ấy đều 1 nhúm ném tản mát các nơi,
thì đều được thỏa nguyện. Lại đều gửi riêng tặng Phiên vương 1 tên giặc
bắt được để làm nô bộc và 1 chiếc ngà voi, 1 chiếc sừng tê, để làm vật qua
lại tặng đáp.
Tên Liệt nói: Năm trước đi buôn, từng đến nước Thủy Xá, đường đi từ
huyện Sơn Bốc đến chỗ ở của Quốc trưởng, ước 6 ngày đường, cách chỗ ở
của Quốc trưởng Hỏa Xá ước 2 ngày đường. Đất của nước ấy phía Đông
giáp Hỏa Xá, phía Tây giáp Man Phủ Nôn và tiếp giáp các huyện: Sơn Phủ,
Sơn Bốc, Quế Lâm, phía Nam và Bắc tiếp giáp các Lạc man không rõ đến
tận đâu. Nơi ấy dẫu nhiều núi khe nhưng cũng thấp nhỏ, không rõ hình thể
