ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 340

thành hiệu. Vua nói rằng: địa thế 6 tỉnh, có nhiều ngả đường, khanh sao có
thể nơi nào cũng thân đến được ư? Phương thưa rằng: thần có khi đi đến
khám và phái cho các phủ huyện phải thực sự thừa hành. Hiện đã chiếu
hiện số dân mộ làm danh sách, không cẩu thả chút nào. Vua lại hỏi, tuổi
khanh đã cao, được khỏe mạnh không? Phương thưa rằng: thần nay 58 tuổi,
sức vóc hơi suy. Vua sai cho Phương một cái áo mát. Tri Phương lại đem
các điều duyệt nghĩ điền vào công việc bổ cứu, tâu lên:
- Khẩn điền chia làm 3 hạng, đều chiếu theo địa lợi xấu tốt, việc làm khó
dễ, châm chước xét nghĩ tâu xin.
- Viên nhân Quản suất, xin chiếu theo dân số hiện mộ đủ hay thiếu, khẩn
điền việc làm khó hay dễ, mà lựa định bổ thụ.
- Dân hiện mộ ấp, chẳng khỏi có kẻ du đãng. Viên Quản suất kiềm thúc
không nghiêm, sẽ chiếu luật nghĩ xử.
- Kỳ thu hoạch, cứ chiếu thu mỗi mẫu 1 hộc, chừa lưu lại để dự bị khi mất
mùa.
- Hạn định, mỗi người khẩn ruộng đủ 4 mẫu làm định lệ.
Vua đều theo lời. Tri Phương lại cùng viện thần trù nghĩ việc sửa sang ở
Nam Kỳ: định ngạch binh, thuyền, khơi đào đường sông, và chuyển vận
thóc gạo ở Nam Kỳ chia chứa ở các tỉnh về Tả kỳ. Về khoản giao hảo với
Xiêm, thì ý nước ấy muốn xin hòa, xin đợi có cơ hội, sẽ thi hành.
Gặp khi ấy thuyền Tây Dương kéo vào cửa biển Đà Nẵng tỉnh Quảng Nam,
bắn phá pháo đài, đồn bao vây hãm 2 thành An Hải, Điện Hải. Tổng thống
là Đình Lý trúng đạn bị thương, vua chuẩn cho Tri Phương sung làm Tổng
thống quân thứ Quảng Nam. Ngày Phương đếnứ, vừa gặp 8 chiếc thuyền
Tây Dương vào sông Nại Hiên. Tri Phương phái quân đến Tân Đồn bắn
phá được quân giặc. Vua khen thưởng, đặc ân cho Phương thanh kiếm của
vua dùng, và xuống dụ úy lạo. Tri Phương mật xét tình hình bên địch, vẽ
bản đồ và tính phương lược dâng lên nói rằng: bọn kia lợi ở chiến, ta lợi ở
thủ; xin lấy thủ làm chiến, đắp thêm đồn lũy để tiến bức họ dần dần.
Phương bèn đắp lũy đài từ bãi biển đến Thạc Gián ở Phúc Ninh. Bên ngoài
lũy đào hố chữ phẩm trồng chông, trên phủ cát và cỏ. Chia quân, đặt quân
phục sát thành Điện Hải. Thuyền Tây Dương chia 3 toán lại đánh. Quân