ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 39

không đủ suốt đêm. Nay nhờ trời, nhờ tổ giàu có 4 biển, một tơ một hạt đều
là máu mỡ của dân. Nếu lãng phí đã không ích mà lại có đáng tiếc, sao
bằng lưu để nhà nước dùng. Hậu lại nói rằng, những lụa màu, gấm đoạn
châu ngọc tự trước tiến lên, đều giao cho chứa vào kho chưa từng dùng
đến. Bởi vì tính ta không thích hoa lệ, không là sẻn tiếc đâu. Vua vào trong
cung, thầy đồ ngự dụng có quạt giấy nan tre và bát ăn cơm lâu ngày hơi
rách, rạn vỡ, sai người hầu đổi dùng cái khác, Hậu không cho đổi. Lại có
cái túi đựng hạt thủy tinh xoa mắt đã cũ xin đổi cái túi mới khác. Hậu dụ
rằng: cái hạt thủy tinh xoa mắt chỉ hơi mát mà thôi, không công hiệu lắm.
Nếu đổi cái mới để lâu nó cũng cũ đi bất nhược cứ để cái cũ hà tất đổi.
Những sự kiệm ước đại loại như thế.
Vua thường thong dong chầu mẹ. Mẹ nhân bàn đến công đức liệt thánh tiên
triều và việc làm lời nói trước để dạy bảo: Việc gì cũng nên trung hậu,
không lấy mới coi hơn cũ. Cho vua nghe công đức trước để rộng chí nối
noi. Về việc hiếu phụng tôn miếu, thì gặp ngày kỵ, ngày đản tấự biện quả
tốt cỗ to để tiến. Trước kỳ tắm gội sạch sẽ. Đến đêm dặn người hầu báo biết
thì giờ đợi đến sáng đi lễ, đứng chầu bên cạnh bàn thờ như lệ thờ cha mẹ
khi sống. Lễ xong mới về. Và ngày giỗ điện Long An (thờ Hiến tổ) chưa
từng chả sụt sùi giỏ nước mắt. Người tả hữu đứng hầu cũng động lòng. Đến
việc tế riêng ở gia miếu, các phẩm vật đều dự biện tốt sạch. Nhà thờ họ
ngoại là họ Phạm văn, điển lễ cũng thế. Về việc nghĩ xa báo gốc tốt lắm.
Lúc ngày thường hậu xem sách làm vui để dạy các em trai, em gái. Những
hoàng thân, công chúa, cung nhân tiên triều ai túng thiếu thì đều ban cho.
Nhưng tính thường ghét xa xỉ, chuộng kiệm ước. Vua tâu nói: hoàng thân
công chúa nhiều xa đãng kêu xin, phủ Tôn Nhân thường nói. Vậy hậu dụ
rằng: đấy bởi không biết tiết kiệm mới thiếu. Nếu kiệm được một phần thì
ích một phần. Bởi bổng lộc đủ chi dùng, liệu thu mà chi, tùy thời thừa
thiếu. Nhà có thế nào tiêu thế ấy, làm gì đến thiếu thốn thất thể. Mà làm
quen thói xa xỉ, dẫu của nhà đã thiếu mà còn lãng phí muốn cho đầy đủ,
bèn đi vay mượn để tiêu cho sướng trước mắt, đã mắc nợ rồi thì lãi đẻ ra
không bao giờ trả xong, làm sao chả thiếu. Dẫu ban cho mãi mà không biết
tiết kiệm cũng không đủ được chỉ làm sinh ra cái tệ kiêu hãnh ngang trái