rộng rãi, nhiều chi tiết hơn và cao thượng hơn tri kiến của vị A-la-hán trong
một vài phương diện (14).
Biến chuyển từ thế gian (laukika) sang xuất thế gian (lokottara)
Tập Pundarika có tuyên bố, các nhà Tiểu thừa quan niệm Niết bàn như biến
chuyển từ thế gian (laukikadhàtu) đến xuất thế gian (lokottaradhàtu), nghĩa
là Niết bàn Tiểu thừa là một trạng thái ra ngoài ba giới, thoát khỏi mọi chi
phối và không thể thối hóa. Tập Lankàvatàra (15) nêu lên rằng thế trí
(laukikajnàna) của loài người ở đời hướng đến sự hiện hữu và không hiện
hữu của sự vật (sad asatpaksàbhinivista), còn xuất thế trí (lokottarajnàna)
do Thanh văn và Ðộc giác chứng được hướng đến đặc tánh và đồng tánh
của sự vật (Svasàmànyalaksanapatìsayàbhinivista) (16), thể nhập vào quan
điểm hiện hữu hay không hiện hữu của sự vật. Sự phân biệt giữa thế gian
(laukika) và xuất thế gian (lokottara) như tập Pundarika và Lankàvatàra đã
đề cập, được kinh điển Tiểu thừa xác nhận. Kinh điển này tuyên bố rằng
các phàm phu (puthujjana) chưa chứng Dự lưu, còn bị chi phối bởi quan
điểm đời sống cá nhân trong thế giới, còn các vị A-la-hán được giải thoát
khỏi quan niệm như vậy và các vị này biết mọi loài hữu tình đều do năm
uẩn hợp thành, không có một cá tánh thường hằng, và được sanh do nhiều
nhân duyên; và cọng tánh của mọi loài hữu tình là vô thường, khổ và vô
ngã.
Các tập Patisambhidàmagga, Vibhanga và các tác phẩm khác nói đến bốn
giới: Dục, Sắc, Vô sắc và Siêu thế giơi (Apariyàpanna hay lokuttara).
Kàmadhàtu (Dục giới) là thế giới của những chúng sanh có vatthukàma
(ước muốn được sống một trong ba giới), và kilesakàma (hướng mạnh về
dục vọng). Dục giới gồm 11 cõi, từ địa ngục Avìci (A tỳ) đến thiên giới
Paranimmita (Tha hóa tự tại thiên) (17). Trong Dục giới, các loài hữu tình
có 5 uẩn, 12 xứ, 18 giới, 32 căn, 9 nhân (hetu), 7 loại xúc, thọ, tưởng, tư
(cetanà) và tâm, hiểu biết về ba sự thật và tùy thuộc vào bốn loại àhàra (đồ
ăn) (18). Rùpadhàtu (sắc giới) là thế giới của chúng sanh không có lòng
