Trạch diệt như là sự bất sanh của đau khổ trong tương lai, nghĩa là của đời
sống do sự diệt tận các tham ái chứ không phải do trí tuệ. Trạch diệt thuộc
về hữu dư y và Phi trạch diệt thuộc về vô dư y Niết bàn. Các vị Kinh bộ
không chấp nhận sự sai biệt giữa Trạch diệt và phi Trạch diệt của Ngài
Srìlàbha. Theo Kinh bộ, sự bất sanh của đau khổ trong vị lai thuộc về Trạch
pháp (pratisamkhyà). Do vậy, thật sự phi Trạch gồm cả trong Trạch diệt.
Các nhà Kinh bộ cũng nói đến ý kiến của một học phái nữa, học phái này
theo vị người Nhật ấn hành tập Kosa, là phái Mahàsanghikà (Ðại chúng
bộ). Các vị Ðại chúng bộ định nghĩa phi Trạch diệt là pascid abhàva (sự
không hiện hữu về sau) của các pháp đã sanh ra do sự đoạn diệt tự nhiên
của chúng. Trong định nghĩa này, phi Trạch diệt không vĩnh cửu, vì pháp
này không sanh ra, khi nào các Anusaya (Tùy miên) chưa đoạn diệt.
Mục đích của phái Kinh bộ là nêu rõ, nhờ các định nghĩa này, phi Trạch
diệt có ẩn nghĩa sự có mặt của một pháp đi trước, tức là Pratisankhyà
(Trạch pháp) và vì vậy phi Trạch diệt không thể vĩnh cửu (nitya), vì nếu
pháp trước không có thì pháp sau cũng không. Các vị Nhất thế bộ bác lại,
trả lời rằng các vị Kinh bộ không có quyền nói rằng Pratisankhyà (Trạch
pháp) là có trước và sự bất sanh của các pháp chưa sanh có sau. Sự thật,
theo nhận xét của Nhất thế hữu bộ, các pháp bất sanh vẫn tự hiện hữu; cho
nên khi không có Pratisankhyà (Trạch pháp), các pháp được sanh; nếu và
khi nào Pratisamkhyà khởi lên, thời các pháp nhất định không sanh. Hiệu
năng (Sàmarthya) của Prati-samkhyà về sự bất sanh của các pháp, được nêu
rõ như sau:
- Trước Pratisamkhyà, không có gì trở ngại cho sự phát sanh các pháp;
- Sau Pratisamkhyà, nghĩa là khi đã áp dụng Pratisamkhyà, các pháp, mà sự
phát sanh khi trước chưa được diệt trừ (akrtotpattipratibandha), không bị
sanh.
