bậc thánh chứng ngộ những gì hiện hữu và không hiện hữu, một cách
"không sai lầm". Trong những gì là khổ (Dukkha), các Ngài chỉ thấy khổ,
trong sự không hiện hữu của khổ, các Ngài chứng ngộ sự kiện sự không
hiện hữu của khổ. Sự thật, không có mâu thuẫn khi lấy sự "không hiện hữu
của khổ" hay "trạch diệt". Và sự không hiện hữu này là sự thật thứ ba, vì
các bậc Thánh thấy và tuyên bố liền sau sự thật thứ hai.
4/- Rồi các vị Nhất thế hữu bộ đề cập đến lý luận thứ tư. Nếu các pháp vô
vi không thật có, thời sao trí tuệ lại lấy sự vật không thật có làm đối tượng
(àrammana=sở nguyện). Các nhà Kinh bộ bác bỏ lý luận này vì xem không
gì chống đối lý thuyết của mình và nói sẽ giải thích sau khi các vị này bàn
đến quá khứ và vị lai (xem Kosa, v.25).
5/- Lý luận thứ năm của các nhà Nhất thế hữu bộ thuộc về lời phê bình của
các nhà Kinh bộ khi các vị Nhất thế hữu bộ chấp các pháp vô vi thật có
hiện hữu. Các nhà Kinh bộ chỉ rõ sự vô lý nếu xem sự hiện hữu của một vật
không hiện hữu là thật có. Sự thật, các vị này nói các pháp vô vi không thể
được các giác quan nắm giữ (pratyksa) như sắc, thọ v.v... và chúng không
thể được biết nhờ anumàna (tùy lượng) từ những hoạt động của chúng,
nghĩa là ngang qua các giác quan.
6/- Trong lý luận thứ sáu, các vị Kinh bộ trở thành người đặt câu hỏi, nếu
nirodha (diệt) tự nó là một sự vật, thời cách hành văn về sở thuộc cách như
"Dukkhasya nirodha" có thể chấp nhận được. Các vị Kinh bộ hiểu Nirodha
là "Sự không hiện hữu của một vật", cũng vậy các vị này hiểu sự diệt khổ là
sự "không hiện hữu của khổ". Các vị này không chấp nhận một liên hệ về
nhân quả giữa hai sự vật chúng nó hiện hữu. Các vị Nhất thế hữu bộ trả lời
theo các vị này, sự đoạn diệt tự nó là một sự vật. Tuy vậy, vẫn có thể nêu rõ
sự liên hệ giữa "sự đoạn diệt" và "vật bị đoạn diệt", vì theo các nhà Nhất
thế hữu bộ, nirodha đối với một sự vật nêu rõ sự "pràpti= Ðắc" của sự đoạn
diệt khi chúng ta không có sở hữu vật ấy nữa. Tuy vậy các vị Kinh bộ cũng
sẽ hỏi cái gì quyết định hay phân biệt sự sở đắc của "đoạn diệt".
