như vậy chỉ có thể trả lời bằng một bằng chứng tiêu cực khác mà thôi. Tập
Bát nhã Ba-la-mật thường kể tất cả các hạnh tu và kể các tầng bậc thánh
quả của một vị Thanh văn, Bích chi hay một vị Bồ-tát và nêu rõ rằng các
hạnh và tầng bậc ấy không thật có hay các vị Bồ-tát thoát ly khỏi chúng và
chúng chỉ là mộng ảo được xem là chân thật bởi quần chúng mê muội.
Không một tập Bát nhã Ba-la-mật nào nói đến các Bhùmi (địa), dù các tập
này có đề cập đến các tầng bậc thánh quả Tiểu thừa trong các đoạn văn ấy.
Sự kiện này làmvững mạnh thêm ý kiến của chúng tôi xem quan điểm
Bhùmi không được các nhà Tiền Ðại thừa biết đến, và chỉ được tạo ra và
soạn tập vào các tập Bát nhã Ba-la-mật lớn hơn về sau, và không đả động
gì các đoạn văn ghi chép về các Thanh văn Ðịa (Sàta, tr. 14).
Với những bằng chứng về nội dung như vậy, chúng ta có thể xác nhận chắc
chắn là tập Asta sớm hơn các tập Sata. Pancavimsati, cũng như các tập
Lankàvatàra, Saddharma-pundarìka, Gandavyùha và Dasabhùmikasùtra.
Với những bằng chứng về Sambhogakàya và Bhùmi, chúng ta có thể phân
loại thứ tự trước sau như thế này:
1) Asata và Dasa., 2) Saddharmapundarìka, Sata., và Pancavimsati (tập
hiệu đính), 3) Gandavyùha và Lankàvatàra., và 4) Dasabhùmikasùtra.
Bản Hán dịch sớm nhất của tập Dasabhùmikasùtra do Ngài Dharmaraksa
(Pháp hộ) dịch vào thế kỷ thứ III và chứng tỏ tập Sùtra này có mặt vào thế
kỷ thứ II. Hai thế kỷ có thể được xem là cần thiết để quan điểm Báo thân và
các Ðịa được phát triển và tập Prajnàpàramità được sưu tập dồi dào hơn.
Do vậy, chúng ta có thể chấp nhận tập Asta và Dasa được có mặt vào
khoảng cuối thế kỷ thứ nhất sau kỷ nguyên.
Sự liên hệ giữa các tập Prajnàpàramità
Người ta thường tin rằng - và cũng có một truyền thống tương tự - có một
cố gắng tuần tự làm cho ngắn lại tập Prajuàpàiamità nguyên thủy và do đó
các tập luận như sau được ra đời: Satasàhasnkà, Pancavimsátisà,
