ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 303

Hoàng trông thấy làm ưa, mỗi khi chơi đêm cho gọi Cảnh đến cùng chơi,
thấy Cảnh ở chỗ tối thì thân đến trêu chọc, hoặc nắm lấy tóc, hoặc đứng lên
bóng. Có một hôm, Cảnh bưng chậu nước hầu, Chiêu Hoàng rửa mặt lấy
tay vốc nước té ướt cả mặt Cảnh rồi cười trêu, đến khi Cảnh bưng khăn trầu
thì lấy khăn ném cho Cảnh. Cảnh không dám nói gì, về nói ngầm với Thủ
Độ. Thủ Độ nói: "Nếu thực như thế thì họ ta thành hoàng tộc hay bị diệt tộc
đây?". Lại một hôm, Chiêu Hoàng lại lấy khăn trầu ném cho Cảnh, Cảnh
lạy rồi nói: "Bệ hạ có tha tội cho thần không? Thần xin vâng mệnh". Chiêu
Hoàng cười và nói: "Tha tội cho ngươi. Nay ngươi đã biết nói khôn đó".
Cảnh lại về nói với Thủ Độ. Thủ độ sợ việc [33b] tiết lộ thì bị giết cả, bấy
giờ mới tự đem gia thuộc thân thích vào trong cung cấm. Thủ Độ đóng cửa
thành và các cửa cung, sai người coi giữ, các quan vào chầu không được
vào. Thủ Độ loan báo rằng: "Bệ hạ đã có chồng rồi". Các quan đều vâng
lời, xin chọn ngày vào chầu. Tháng ấy, ngày 21, các quan vào chầu lạy
mừng. Xuống chiếu rằng: "Từ xưa nước Nam Việt ta đã có đế vương trị
thiên hạ. Duy triều Lý ta vâng chịu mệnh trời, có cả bốn biển, các tiên
thánh truyền nối hơn hai trăm năm, chỉ vì thượng hoàng có bệnh, không
người nối dõi, thế nước nghiêng nguy, sai trẫm nhận minh chiếu, cố gượng
lên ngôi, từ xưa đến giờ chưa từng có việc ấy. Khốn nổi trẫm là nữ chúa, tài
đức đều thiếu, không người giúp đỡ, giặc cướp nổi lên như ong, làm sao mà
giữ nổi ngôi báu nặng nề? Trẫm dậy sớm thức khuya, chỉ sợ không cáng
đáng nổi, vẫn nghĩ tìm [34a] người hiền lương quân tử để cùng giúp chính
trị, đêm ngày khẩn khoản đến thế là cùng cực rồi, Kinh thi có nói "Quân tử
tìm bạn, tìm mãi không được, thức ngủ không nguôi, lâu thay lâu thay".
Nay trẫm suy đi tính lại một mình, duy có Trần Cảnh là người văn chất đủ
vẻ, thực thể cách quân tử hiền nhân, uy nghi đường hoàng, có tư chất thánh
thần văn võ, dù đến Hán Cao Tổ, Đường Thái Tông cũng không hơn được.
Sớm hôm nghĩ chín từ lâu nghiệm xem nên nhường ngôi báu, để thỏa lòng
trời, cho xứng lòng trẫm, mong đồng lòng hết sức, cùng giúp vận nước,
hưởng phúc thái bình. Vậy bố cáo thiên hạ để mọi người điều biết". Tháng
12, ngày mồng một Mậu Dần, Chiêu Hoàng mở hội lớn ở điện Thiên An,
ngự trên sập báu, các quan mặc triều phục vào chầu, lạy ở dưới sân.