ĐÁM CƯỚI GIẢ - Trang 76

thận trọng trước khi tin một điều gì đấy. Có lẽ cần phải làm sáng tỏ thêm.
Bà Camacha nói rằng bà ta tin sẽ có ngày chúng ta lấy lại hình hài ban đầu
của mình thì bà ta đã dựa vào chuyện hão huyền nào đó. Những lời mà
đằng ấy coi là những lời tiên tri chẳng qua cũng chỉ là những lời khuyên
nhủ hay là những chuyện cổ, tựa như chuyện về con ngựa cụt đầu hay
chuyện cái nồi cơm hồ vơi lại đầy. Đó là những chuyện mua vui bên ngọn
lửa bập bùng trong đêm đông. Bởi vì nếu không như thế thì những lời ấy đã
trở thành hiện thực rồi. Những lời của bà ta cần phải hiểu theo nghĩa tỉ dụ,
nghĩa là ý nghĩa ấy không bật ra từ chính những từ ấy mà chúng khiến ta
phải liên tưởng đến những sự việc khác. Khi bà ta nói:
Sẽ trở lại làm người
Khi với tinh thần sắc nhạy
Chúng thấy phải ra tay
Cứu giúp người mắc nạn
Diệt trừ bọn cơ hội gặp thời.
thì tớ hiểu rằng câu thơ ấy muốn nói rằng chúng ta sẽ lấy lại hình hài lúc
ban đầu khi chúng ta nhìn thấy những kẻ ngày hôm qua đang ở đỉnh cao
của vận may nhưng hôm nay đang rên xiết dưới chân Thần bất hạnh và
trong những kẻ ấy có ít người được kính trọng. Chúng ta sẽ lấy lại hình hài
ban đầu của mình khi chúng ta nhìn thấy những người cách đây độ hai giờ
còn là những kẻ khốn cùng không một tấc đất cắm dùi, nhưng giờ đây họ
đang ngất nghểu hưởng miếng đỉnh chung khiến ta phải lác mắt. Nếu như
lúc đầu ta không thấy họ vì họ kèm cỏi thì lúc này ta không thể sánh kịp họ
vì họ đã đã giàu có và cao sang. Nếu chúng ta tin vào điều câu thơ sấm nói
thì chúng ta đã lấy lại hình hài ban đầu rồi. Vì chúng ta đã nhìn thấy những
cảnh tượng ấy và từng phút từng giây chúng ta đều chứng kiến. Vì lẽ đó mà
tớ hiểu rằng chúng ta nên hiểu lời thơ sấm của Camacha ở nghĩa bóng,
nghĩa văn chương của nó. Trong lời thơ sấm này, chúng ta cũng không thể
tìm được, giải pháp hay hành động cho chúng ta, vì rất nhiều lần nhìn thấy
cảnh tượng lời thơ sấm nói đến nhưng chúng ta vẫn cứ là chó. Do đó, bà
Camacha là một người bông lơn, bà Canhixare là người bịp bợm, còn bà
Mongtiela là một người ngu. Xin lỗi vì tớ nhỡ mồm, nếu quả thật bà ta là