Tự nhớ xiết bao kỳ thi đầu tiên của đời mình, khi Tự mới chỉ là một chú
bé chín tuổi ấu thơ. Kỳ thi sơ học yếu lược, cái cảm xúc trọn vẹn về niềm
hạnh phúc chưa từng biết, nỗi sợ sệt trong trẻo nhất của tuổi hoa niên suốt
đời in đậm trong tâm khảm anh. Mảnh sân trường nho nhỏ như một mảnh
đời con trẻ. Bầu không khí trang nghiêm và hồi trống rung lồng ngực, thắt
bóp trái tim anh. Y như cái cảm giác nôn nao buổi sớm ấy thức dậy anh
nhận ra mùi hương ngát trên bàn thờ tổ và tiếng khấn thầm của cha anh.
Anh đầm đìa mồ hôi và bỗng thấy hẫng hụt, bơ vơ khi rời tay mẹ, bước qua
cái cổng trường có hai người giám thị đứng canh giữ. Chân anh như lúc mơ
ngủ. Anh quay lại, nhìn thấy mẹ anh đưa vạt áo đũi lên chấm kẽ mắt. Anh
bỗng thấy muốn khóc òa vì dội lên từ sâu thẳm một tình thương nỗi nhớ,
lòng ân hận và niềm ao ước được đáp đ̓
Ôi, một thời trẻ dại, những xúc động đầu tiên của một trái tim non nớt
và hoàn toàn trong sạch, chưa hề chai sạn và còn xa lạ hoàn toàn với mọi
thói tệ xấu xa. Phút giây ngực ứ nghẹn khi nghe trống điểm giờ thi môn thứ
nhất. Cái mặc cảm yếu đuối trong cuộc đọ sức với một đối thủ khổng lồ.
Nỗi sợ, cơn hoảng hốt bất thần về những rủi ro quái gở. Trạng thái lo lắng
trước số phận đã bị tiền định hoặc cái thiên kiến học tài thi phận. Niềm hào
hứng nảy sinh từ cuộc đua chen. Sự gắng gỏi, giành giật chiếm lĩnh. Cái
nức lòng về một ánh hào quang xán lạn và lòng mong muốn đáp trả công ơn
sinh thành, giáo dưỡng của cha mẹ và thầy cô.
Đứng ở sân trường. Tự chia xẻ kỷ niệm với từng tốp thí sinh dáng điệu
bồn chồn đi qua trước mặt anh. Anh bỗng thấy chúng như anh hồi chín tuổi
đầu, như những linh hồn bé nhỏ và vô cùng tội nghiệp. Chúng cần được anh
nâng đỡ mà anh thì kém cỏi, bất lực. Mấy năm vừa rồi, anh đã có những lúc
không phải với chúng. Anh đã quên không dạy chúng điều này, điều kia.
Anh đã sơ ý, đã không khôn ngoan, đã thiếu thận trọng và chưa cụ thể, tỉ
mỉ, vân vân. Trong niềm ân hận ấy, anh thấy rực lên nỗi căm giận khi nhận
ra Cẩm đang cố làm cho oai vệ, nện nhưng bước chân thô lỗ trên cái hành
lang dài thăm thẳm, vắng ngắt như cõi hoang sơ.
