ông là cái khô cứng, giản đơn và tự thị quyền uy mù quáng của đời sống
tinh thần.
Thành ra, trước cái trò chơi trí tuệ tưởng là hóc hiểm kỳ tình chỉ là một
câu hỏi trẻ con với những kẻ mệnh danh là nhà giáo bậc trung cấp, ông đâm
ra lúng túng, ông không đủ tinh khôn để tìm ra kế hòa hoãn rồi rút lui trong
danh dự. Y hệt Cẩm trong phút cuối cùng của giờ dạy bài “Đẽo cày giữa
đường”, ông đỏ ứ mặt, miệng khoặm khoặc ho khan, bế tắc, rồi ông sẽ nổi
cơn khùng, phát lộ thói dùng quyền lực trấn áp đối phương.
May cho ông, ông chưa đến nỗi phải giữ thể diện bằng tiếng quát. Tự là
một tấm lòng trắc ẩn. Áy náy không cùng khi nhìn thấy con người ở trong
cảnh ngộ bị lăng nhục, không đang tâm, dầu là anh không có năng lực cưu
mang; huống hồ, ở đây chỉ là một cái trở tay.
Thế là đặt tờ báo đang xem xuống cạnh bàn. Tự chép miệng rất tự nhiên:
- Truy nguyên cuối cùng thì bất kỳ một sự vật gì ra đời cũng do nhu cầu
của đời sống vật chất quyết định. Toán học cũng vậy. Có điều là mỗi quan
hệ đó có đặc thù, được phản ánh bằng khúc xạ...
Toàn bộ trí khôn của ương lúc đó đã được huy động để nhận ra chiếc
phao cứu sinh Tự vừa tung xuống nước cho mình. Kéo hai ống tay áo lên
quá vai. Dương reo sung sướng liên tiếp một tràng: Đúng! Đúng! Rất đúng!
Rồi xoay người, với chiếc chìa khóa vàng, tiếc thay ông lại mở những cánh
cửa kiến thúc cũ rích và hùng hồn sôi nổi, quên hẳn thân phận đớn hèn vừa
xong của mình.
Tự quay đi, nhận dược một cái lườm đến cháy da mặt của anh chàng
giáo viên toán quái ác.
Thảnh từ lúc bị Dương phê phán, vẫn không thể hòa nhập với không khí
của cuộc tranh luận, che miệng ngáp:
