Về cách giải quyết vấn đề Ma Văn Kháng cũng tỏ ra lúng túng.
Nguyễn Kiên:
Có thể nói ngay rằng đây là một cuốn sách tích cực. Nó được viết với
một ngòi bút tâm huyết, một thái độ nhập cuộc tích cực của tác giả. Trên
bình diện chính trị xã hội, anh Kháng đã đề cập đến một vấn đề nóng bỏng
không chỉ có ý nghĩa thời sự, mà còn có ý nghĩa thời đại nữa. Ấy là vai trò
của trí thức và người trí thức trong đời sống xã hội, và nói rộng hơn, trong
sự tiến hóa của đời sống nhân loại. Người đọc có thể đồng tình hoặc còn có
chỗ nào đó chưa đồng tình nhưng không thể không suy nghĩ trước những
cảnh đời, những mẫu người trong Đám cưới không có giấy giá thú của anh
Kháng. Anh Kháng cũng đưa ra ở đây một kiến giải: kiến giải này, giống
như một sư khêu gợi, có thể còn có chỗ trao đổi, bàn cãi. Riêng tôi, tôi nghĩ
không nên đòi hỏi, trông chờ nhà văn đưa ra một bản thiết kế hoàn hảo cho
những vấn đề chính trị - xã hội. Bằng sự nhạy cảm, bằng lương tri và trách
nhiệm của người cầm bút, nhà văn gửi được vào trang sách cái tâm tình và
những suy nghĩ nóng bỏng tương ứng với độ nóng bỏng của những vấn đề
đang đặt ra trong cuộc sống chúng ta, làm được như vậy đã là một đóng góp
đáng quý rồi.
Trong cuốn sách này còn có vấn đề thân phận con người nằm ở nhân vật
Tự. Anh giáo Tự mang cái dấu ấn hiện thực sinh động về một lớp trí thức.
Anh ta có một thân phận vừa rất đáng trọng lại vừa đáng thương mà cũng
đáng giận nữa. Trí thức gì mà thụ động, yếm thế đến như thế thì “chết” là
phải! Tự là một nhân vật thiên về hướng nội, giá như sự hướng nội của Tự
được tác giả bám chắc hơn và đẩy sâu hơn nữa thì chắc sẽ hay hơn. Đôi chỗ
tác giả hình như có rời ra khỏi nhân vật của mình, và ở những chỗ đó, tác
giả biện giải, luận thuyết hơi nhiều, gây cảm giác nặng nề khi đọc.
Tuy nhiên, hình ảnh anh giáo Tự vẫn cứ còn vương vấn, nó như một
tiếng lòng bi thiết của tác giả gửi đến người đọc mà chắc là người đọc
không thể thờ ơ.
