ngà cao quí, CLB văn hóa, năng lực và ý chí con người trú ngụ. Ở nơi đây,
Tự thành con người tự do. Anh thoả ngụp trong đại dương mênh mông của
kiến thức. suy nghĩ, mơ mộng, thầm thì, tri kỷ, ngân nga cùng Thôi Hộ,
Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Cao Ba Quát... Hồn anh tỏa rộng, bầu không khí
giãn nở, không gian mở... Anh được sống trong cái lạc thú vô biên. Lạc thú
đi tìm cái chưa biết, chưa đạt tới, qua những cuốn sách chứa đựng, gợi mở,
kiến thức nền tảng, tư tưởng khai sáng... Anh đã sống trong một khoái cảm
được biểu hiện năng lực người của mình. Sự giải tỏa, thăng hoa này giúp
Tự tìm thấy cái thiên chức làm người. Bởi vì “Học vấn xây dựng trên can
bản đạo lý làm người”.
Văn hóa có mối liên hệ linh điệu với con người là thế. Nhưng trong một
bối cảnh nào đó, văn hóa đã bị săn đuổi, tiêu diệt một cách vô thức.
Văn hóa bị xua đuổi trong cảnh ngộ bất lực trước cuộc mưu sinh, người
trí thức “nghiến răng” bán từng cuốn sách quí.
Văn hóa bị khước từ ở một trường trung học nghèo nàn, hỗn độn, tiếng
la hét, bảng tin lộn xộn câu què cụt, hình vẽ tục tĩu, trống thủng, chiêng
long…. Trong lớp không khí kháng, tảng, đầy mâu thuẫn mập mờ, học sinh
vây bủa thầy bằng những câu hóc búa, bí ẩn, thúc ép...
Văn hóa bị giày đạp bởi những thầy cô giáo nhìn nhau đầy khúc mắc
qua những trò đả kích, nịnh hót, vu cáo, rình mò, giả trá, ba hoa… dạy học
sai như cơm bữa, mua bán đề thi trắng trợn… Thêm ông hiệu trưởng học ít,
giáo điều, độc quyền, thích nói chính trị…
Văn hóa bị tước đoạt bởi sự dồn đuổi những người thầy học vấn trọn
vẹn, ý chí hơn người, lấy trí làm thầy, lấy đời làm gốc, khắc khoải lo âu về
sự sa sút nhân cách của ông thầy và nghề thầy có ng cơ bị cào bằng vì một
kế sinh nhai, có khát vọng tự do tỏa sáng và nhân mình lên qua công việc
cao quý là giáo dưỡng con người...
