được phép chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho trận chiến cuộc đời trong vầng
sáng nhỏ hắt ra từ ngọn nến hay đèn đọc sách.
Để hiểu điều này đầy đủ hơn, chúng ta phải nhận ra rằng trình độ biết
đọc biết viết tăng lên không chỉ ảnh hưởng đến nội dung và phong cách các
thể loại văn chương, báo chí mà còn đến sự tiếp nhận của độc giả. Lượng
nội dung tăng thêm dẫn đến quyền chọn lựa của mỗi trẻ em nhiều lên gấp
bội, so với thời truyền thống định hướng. Do vậy, ngày càng có nhiều độc
giả bắt đầu thấy các thông điệp không dành cho mình. Và họ đọc các thông
điệp đó trong những hoàn cảnh không còn được người kể chuyện - hoặc sự
tham gia của chính họ - kiểm soát và sắp xếp. Sự gia tăng về số lượng, sự
đa dạng, và “mức độ phát tán” của thông điệp, cùng với tính khách quan
hóa chung của sách báo gây ra những hiệu ứng cụ thể này, trở thành một
trong những nhân tố mạnh mẽ trong chuyển biến xã hội. Ví dụ kinh điển
trong lịch sử phương Tây, dĩ nhiên, sẽ là bản dịch Vulgate
ngữ nói, cho phép người ta đọc một cuốn sách mà trước đây chỉ các tu sĩ
mới đọc được.
Một số khó khăn khi bàn về sự chuyển dịch từ thời phụ thuộc vào kiểu
truyền thống định hướng sang thời phụ thuộc vào kiểu nội tại định hướng
nảy sinh từ sự dịch chuyển mục đích luận của thứ ngôn ngữ mà rất có thể
chúng ta dùng. Chẳng hạn, chúng ta thiên về bỏ sót cử tọa không được dự
kiến vì chúng ta luôn dễ dàng thừa nhận một phương tiện nhất định sẽ cân
nhắc kỹ càng khi nhắm vào nhóm cử tọa mà trên thực tế nó đã tiếp cận
thành công. Thế nhưng không có bằng chứng cho thấy truyền thông đã bao
giờ chính xác về mục tiêu. Chính tính khách quan của hoàn cảnh trong đó
sách báo được hấp thụ làm tăng thêm các khả năng sách báo được đón tiếp
lạnh nhạt hay nồng nhiệt. Bởi vậy mà các nhà quý tộc thường bất bình với
cái họ xem là sự chào đón quá nồng nhiệt trước các ý niệm về khả năng di
động ở nhiều thứ mà họ muốn “để yên tại chỗ”.
Tuy nhiên, những ảnh hưởng quá trớn tôi nhớ nhất là ảnh hưởng ở các cá
nhân mà những lỗi lầm và căng thẳng tính cách học của họ bị tăng thêm vì
