óc tinh nhạy của đứa trẻ - thì bậc cha mẹ bị giằng xé giữa hoặc là nhượng
bộ hoặc đành phải cầu đến các phương pháp cứng rắn hơn như phụ huynh
của họ, những người kiểu nội tại định hướng, trước đây từng sử dụng.
Người cha trong The Curse of the Cat People, sau khi thất bại không thuyết
phục được con mình từ bỏ niềm tin vào người bạn tưởng tượng, cuối cùng
đã đét đít cô bé. Nhưng theo sau những tình huống như vậy luôn là nỗ lực
giảng hòa của cha mẹ, biến chính hình phạt đét đít thành một bước trong
chuỗi các hành động chi phối.
Cuối cùng, ta cần xét tới sự thay đổi về mặt nội dung trong các vấn đề
gây bất hòa giữa cha mẹ và con cái. Các phụ huynh cứng nhắc và quyết liệt
theo nội tại định hướng thường thúc ép con cái họ làm việc, tiết kiệm, lau
dọn nhà cửa, không thì học bài hay cầu nguyện. Những phụ huynh khác vẫn
theo nội tại định hướng nhưng bớt khắc kỷ hơn thì muốn con trai mình nam
tính, con gái nữ tính và tiết hạnh. Những đòi hỏi đó là hợp lý trên cả
phương diện kinh tế và ý thức hệ, khi mà dân số còn đang trong giai đoạn
tăng dân số chuyển tiếp. Nhà cửa rộng rãi thường đòi hỏi lượng rất lớn sức
lao động; ngay cả ngày nay những ai hay tất tưởi trong những căn nhà và
vườn nhỏ vẫn tìm được khối việc để làm. Phụ huynh thường làm gương cho
con cái, điểm này thì họ có được sự hậu thuẫn của nhà trường, trong công
việc và học hành: những việc được tin là con đường dẫn tới sự thăng tiến cả
ở thế giới này lẫn thế giới bên kia.
Trái lại, trong gia đình theo ngoại tại định hướng, vấn đề nảy sinh giữa
cha mẹ và con cái chủ yếu liên quan đến mặt giải trí của đời sống. Vì trong
giai đoạn chớm giảm dân số - hiển nhiên rõ rệt nhất là ở Mỹ, và ở cả một số
nơi khác - trẻ em thành thị hầu như không có việc nhà để làm, cả những
việc làm bên ngoài cũng không nhiều. Chúng không cần phải lau dọn nhà
cửa (ngoại trừ việc cho chính bản thân) - vì máy hút bụi làm tốt hơn chúng.
Đứa trẻ cũng không cần phải trông nom cả một đàn em. Người mẹ Mỹ, có
học thức, khỏe mạnh và đầy năng lực, sẽ đặt ra các tiêu chuẩn cao đối với
việc chăm lo cho căn hộ hay ngôi nhà nhỏ của mình. Và thường thì, khi
không đi làm, bà sẽ cảm thấy vô dụng nếu để con cái đảm đương việc nhà.
