May mắn thoát khỏi tình cảnh còng lưng vật lộn với một đàn con như phụ
nữ thời xưa, bà mẹ hiện đại giờ phải đối mặt với - cả chồng bà cũng thế -
vấn đề của sự nhàn rỗi; chăm lo cho nhà cửa và con cái thường là sự tự bào
chữa và lối thoát cho bà.
Thế là cha mẹ và con cái bất đồng về thời gian ăn ngủ, về sau họ còn bất
đồng về chuyện sử dụng xe hơi của gia đình. Rồi họ tranh cãi gay gắt, như
trong phim The Curse of the Cat People, về các mối liên hệ của đứa con với
“những người khác” và về sắc thái cảm xúc của chính cuộc tranh luận.
Nhưng do tính chất của các cuộc bàn cãi này, bậc phụ huynh khó giành
chiến thắng hơn. Trong giai đoạn tăng dân số chuyển tiếp, họ có thể chỉ ra
cho con cái những nghĩa vụ hiển nhiên cần làm - ít ra là theo các chuẩn mực
đã được chấp nhận còn lưu lại từ thời đại trước. Nhưng trong giai đoạn
chớm giảm dân số, những vấn đề liên quan đến tiêu thụ hay nhàn rỗi không
còn là hiển nhiên nữa; để có thể phân định chúng, nếu cần làm vậy, người ta
phải viện tới các ví dụ mẫu cụ thể bên ngoài gia đình - tìm các chuẩn mực
luôn luôn thay đổi của cộng đồng mà ngẫu nhiên các phụ huynh cũng là
một phần trong đó. Radio và xuất bản phẩm đã đưa những ví dụ mẫu đó tới
từng gia đình, như hồ sơ vụ kiện mà từ đó các công dân tuân thủ pháp luật
là phụ huynh và con cái họ tham khảo để viết văn bản tố tụng.
Tổng kết: có thể nói phụ huynh trong nhóm phụ thuộc ngoại tại định
hướng cài đặt vào trí óc con mình chiếc rađa tâm lý - một thiết bị không
phải dùng để điều hướng theo bất cứ lựa chọn cụ thể nào và cùng lúc giữ
vững nội tâm của cá nhân mà đúng hơn là được chỉnh để dò và học hỏi
hành động của người khác, nhất là các hành động có tính tượng trưng. Sau
đó, các phụ huynh chỉ gây ảnh hưởng đến tính cách con mình trong trường
hợp: (a) hiệu lệnh riêng của họ bị lẫn với hiệu lệnh của người khác qua
rađa, (b) họ có thể xác định vị trí của con mình ở một môi trường xã hội nào
đó nhằm thay đổi những hiệu lệnh chúng sẽ nhận được trong một chừng
mực rất hạn hẹp, (c) họ chấp nhận chỉ kiểm duyệt một phần rất nhỏ và nhất
thời các thông tin đến với con mình. Như vậy, về tầm quan trọng, vai trò
