toại nguyện trong tình yêu và công việc, hoặc những cảm xúc tiềm ẩn vẫn
chưa được huy động bởi lời hiệu triệu của chính trị và văn hóa.
Thế nhưng các chỉ số mà chúng tôi đưa ra chỉ giúp ích phần nào trong
việc đánh giá những câu hỏi chính trị, văn hóa lớn hơn mà việc tổng sản
phẩm quốc gia liên tục tăng đặt ra, và trong mối quan tâm đến cách thức
chúng ta sử dụng sự dư dật tương đối của mình. Đám đông cô đơn đã đưa ra
giả định, khá mới mẻ vào thời điểm đó, rằng vấn đề kinh tế dư dật đã được
giải quyết xong xuôi về phương diện sản xuất, nếu như không phải về
phương diện phân phối - Lời tựa viết năm 1960 được in kèm sau đây bàn về
quan niệm mà nay tôi cho là sai lầm, rằng vấn đề kinh tế không còn quan
trọng nữa và rằng chúng ta có thể cho phép ra đời những thái độ thời hậu
công nghiệp hiện giờ đang rất thịnh hành. Nhiều người khác nữa cũng hấp
tấp phát biểu cùng quan điểm như vậy, kể cả nhà kinh tế học Robert
Theobald và nhà phê bình Paul Goodman; John Kenneth Galbraith, có thể
nói là nhà phê bình xã hội học có ảnh hưởng nhất, đã nhất quyết cho rằng
Hoa Kỳ không cần sản xuất nữa, không cần giàu có sung túc nữa, mà cần có
thêm những hàng hóa mang tính “công cộng”, ví dụ như không khí trong
lành hơn, đường phố sạch sẽ hơn và nước tinh khiết hơn, thay vì những thứ
hàng hóa mang tính “tư nhân”
chóng lỗi thời hơn. Không thể phủ nhận
rằng chạy theo sản xuất như mục đích tự thân là bệnh hoạn, dù cho điều đó
đỡ nguy hiểm cho xã hội hơn việc chạy theo quyền lực như mục đích tự
thân.
Trong giới những người Mỹ khá giả, đặc biệt là ở con cái họ, các mức
tiêu thụ của họ thường bị chỉ trích là hoang phí. Tuy nhiên, căn cứ vào cơ
cấu chính trị của những nhóm có quyền phủ quyết, tôi thấy thật khó hình
dung là, về mặt chính trị, người ta có thể giúp cho nhóm người thực sự
nghèo bên trong nước Mỹ - chưa nói đến ở bên ngoài nước Mỹ - hội nhập
được mà không đồng thời nâng cao đáng kể mức sống của những nhóm
kinh tế xã hội thấp hơn song chưa phải nghèo. Tức là, không thể thuyết
phục được tầng lớp trung lưu lớp dưới sung túc một cách bấp bênh và tầng
lớp công nhân lớp trên phải hào phóng với nhóm người thật sự cùng quẫn,
