Tiêu biểu cho người dửng dưng kiểu truyền thống định hướng là thái độ
coi chính trị là việc của ai khác; với người được phỏng vấn ở trên, chính trị
là dành cho chồng bà, cho người giàu có, và rất có thể là cho câu lạc bộ của
người da trắng. Độ sâu và tính dai dẳng của các quy ước ủy quyền này đạt
đến mức độ là người dửng dưng chính trị kiểu này, dù không được trực tiếp
tham gia chính trị, vẫn chẳng có nguyên cớ nào khiến họ cảm thấy hoang
mang. Không có ý thức trách nhiệm cá nhân đối với lĩnh vực chính trị, một
người như thế không tìm quyền lực, và do vậy hiếm khi cảm thấy thất vọng
hay có lỗi về chính trị. Thực vậy, ngoài những chăm lo của “người khôn,
người tốt và người giàu” - dùng chữ của Fisher Ames - theo họ trách nhiệm
đối với chính trị không phải là của con người, mà của Chúa.
PHONG CÁCH MỚI
Chẳng có gì đáng nói thêm về những người dửng dưng ngày càng hiếm
mà phong cách chính trị của họ tương hợp với một tính cách kiểu truyền
thống định hướng, với địa vị giai cấp thấp, sự nghèo khổ và tình trạng thiếu
giáo dục chính trị. Quan trọng hơn nhiều là những người dửng dưng không
còn là kiểu truyền thống định hướng, đã có được các công cụ chính trị sơ
đẳng là biết chữ, một chút năng lực tổ chức, và một chút nhận thức về các
lợi ích có thể tận dụng được từ hoạt động chính trị. Đúng là, khi chúng ta
tìm hiểu các nỗ lực đưa tổ chức và giáo dục chính trị đến với những người
sống ở các vùng nông thôn hay khu ổ chuột thành thị, thì hóa ra điều kiện
sống của họ không rèn giũa cho họ các kỹ thuật hay động cơ chính trị (các
kỹ thuật đơn giản, sử dụng dễ dàng như điện thoại), vốn được xem là điều
đương nhiên trong một số khu vực năng động và có ý thức chính trị thuộc
tầng lớp trung lưu. Thế nhưng trong thế kỷ vừa qua (thế kỷ 19), sự phổ cập
giáo dục, việc giảm giờ làm và giảm tải, sự lớn mạnh của công đoàn và các
hiệp hội ít nhiều chính thức khác, sự tăng kinh nghiệm về các thủ tục và
biểu mẫu hành chính chính quyền, dường như đã làm tăng khả năng, nếu
không nói là mong muốn, vận động trong lĩnh vực chính trị của các công
dân nghèo hơn.
