những người là người, vậy mà bên ngoài cổng, dòng người vẫn cuồn cuộn
kéo đến. Một số trẻ tinh nghịch trèo lên cả ngọn cây, ngồi lên đầu tường.
Chính giữa sân, hơn chục ghế băng bằng gỗ lim nặng trịch quây thành hình
đa giác. Các vị hương thân được mời đến ngồi vào ghế. Ngồi ngay ngắn,
người nào người ấy vẻ mặt nghiêm túc, như gánh trên vai gánh nặng ngàn
cân. Ngồi ghế băng còn có thơ lại về tư pháp, hậu cần và thơ lại lục phòng.
Vòng ngoài là các nha dịch đứng quây thành vòng tròn, dùng lưng chắn
người xem. Giữa vòng, hai thùng cao to đựng đầy nước kê liền nhau.
Người đọ râu vẫn chưa tới. Mọi người hơi sốt ruột, mặt lấm tấm mồ hôi.
Những đứa trẻ lẩn như trạch khiến đám đông thỉnh thoảng lại nhốn nháo.
Bọn nha dịch bị xô đẩy đứng không vững, như những thân cây ngô bị nước
lũ ào tới. Ngày thường, chúng giơ nanh múa vuốt, hôm nay lại tỏ ra dễ tính.
Quan hệ giữa quan huyện và nhân dân vì có chuyện đọ râu mà trở nên thân
thiết lạ thường. Một ghế băng bị gạt đổ, vị hương thân vội nhảy sang bên,
giương cặp mắt gà chọi nhìn đám đông, đầu nghiêng nghiêng như đáng giá
đối thủ. Một vị to béo, tóc điểm bạc, ngã sấp mặt, phủ phục trên mặt đất
như lợn, mãi mới đứng dậy được. Ông ta vừa phủi bụi trên người vừa chửi,
khuôn mặt to bè sưng sỉa, y hệt chiếc bánh mới ra lò. Một nha dịch bị xô
ngã đè lên mép ghế, xương sườn đau nhói, gào lên như lợn bị chọc tiết cho
đến khi đồng nghiệp của anh ta lôi dậy mới thôi. Đầu lĩnh Ban Điều Tra
Lưu Phúc, một thanh niên thanh mảnh, da đen nhảm đứng trên ghế băng, từ
tốn nói với đám đông:
- Bà con đừng chen lấn, chết bẹp ra đấy thì lôi thôi to!
Quá nửa buổi, diễn viên chính ra sân khấu. Quan lớn Tiền từ tam cấp công
đường, thong dong bước qua nghi môn, tiến ra sân. Aùnh nắng chan hòa
trêm mặt ông. Ông vẫy tay chào công chúng. Quần chúng không nhảy lên,
không vỗ tay hoan hô, không chảy nước mắt, nhưng rõ ràng là xúc động.
Đúng ra, phong thái của quan huyện làm quần chúng ngỡ ngàng. Người ta
nói nhiều về dung mạo đẹp đẽ của quan huyện nhưng ít khi được gặp. Hôm
nay ông lớn không mặc quan phục, chỉ quần áo thường, vẻ nhàn tản. Nửa
mái đầu phía trước cạo nhẵn, chân tóc ánh lên màu trắng xanh; nửa sau, tóc
xức dầu đen nhánh; đuôi sam to, dài chấm mông, phần chót găm viên ngọc