Một cãi lộn ở quán rượu
Ví dụ sau đây sẽ giúp làm sáng tỏ những điều Jung muốn nói về các
chức năng và thái độ. Chúng ta hãy hình dung bốn loại người khác nhau,
một loại cảm giác, một loại suy nghĩ, một loại cảm tưởng và một loại trực
giác đang chứng kiến cảnh sau:
Hai người đàn ông lảo đảo bước ra khỏi quán bar. Họ đang la hét và
chửi thề vào mặt nhau. Có một cuộc ẩu đả. Một người ngã xuống đất và đập
đầu vào lề đường.
Mỗi nhân chứng sẽ phản ứng với sự việc này theo cách điển hình với
kiểu người của họ. Chúng ta sẽ lần lượt xem xét từng người.
Loại cảm giác thuật lại rõ nhất những gì đã xảy ra. Anh ta sẽ để ý đến
chiều cao, khổ người, diện mạo chung của hai người đàn ông: một người
béo, trung tuổi, hói đầu, có sẹo trên mắt trái; người kia trẻ hơn, tóc vàng hoe,
dáng khỏe mạnh hơn, có râu quai nón. Cả hai bận đồ thoải mái với áo thun,
quần jeans và giày thể thao. Người béo là người ngã xuống, và thái dương
bên phải của ông ta đập vào lề đường. Có vết rạn do sự va chạm ấy…
Loại suy nghĩ diễn giải sự việc khi chúng xảy ra, tìm ra ý nghĩa của tất
cả những chuyện ấy. Hai người đàn ông bước ra khỏi quán bar trong điệu bộ
lảo đảo, vậy rõ ràng họ đã uống rượu. Họ đang chửi nhau, vậy họ đang có
bất đồng. Sau đó là cuộc vật lộn, vậy họ phải có cảm xúc đủ mạnh để gây gổ
với nhau. Một người ngã xuống, vậy anh ta phải là người yếu hơn (hoặc say
hơn). Người này bị rạn đầu, vậy anh ta có thể bị chấn thương và cần được
đưa đi bệnh viện…
Loại cảm tưởng sẽ phản ứng với mỗi sự việc trong cảnh tượng đó bằng
những nhận xét về giá trị: “Thật là một sự việc tồi tệ!” “Thật là những kẻ
đáng chê trách!” “Đó rõ ràng là một quán bar mà những kẻ thô lỗ hay lui tới,
