Trước một giấc mơ, điểm khởi đầu đối với Jung không phải là sự diễn
giải mà là “phóng đại” - nghĩa là đi vào bối cảnh của giấc mơ, xác thực tâm
trạng cũng như những hình ảnh và biểu tượng chi tiết của nó, qua đó phóng
đại trải nghiệm về chính giấc mơ ấy. Khi ấy, tác động của giấc mơ lên ý thức
được tăng cường.
Mọi biểu tượng đều bao hàm nhiều hơn những gì có thể nói về nó, nên
chúng ta không thể “rút gọn” giấc mơ về các nguồn gốc, mà phải khảo sát
những ẩn ý của nó dưới ánh sáng cổ mẫu. Thay vì chia nhỏ giấc mơ thành
một loạt những phát biểu lý trí, người ta nên nói quanh co về chúng (đi vòng
quanh chúng), để chúng tiết lộ cho ý thức những khía cạnh khác nhau của
chúng. Những liên tưởng cá nhân cần được xem xét, nhưng người ta không
thể dừng lại ở đó nếu muốn hiểu rõ giấc mơ và tiếp nhận tất cả những gì nó
có thể trao tặng.
Dù hầu hết những giấc mơ nhớ được cũng chỉ là những mảnh rời rạc
hoặc một vài sự kiện ngắn, hoặc hơn thế một chút, nhưng nhiều giấc mơ có
một câu chuyện để kể và có dạng một vở kịch riêng tư. Trong những câu
chuyện này, chúng ta có thể nắm được một cấu trúc chắc chắn, được Jung
chia thành bốn giai đoạn: (1) giai đoạn phơi bày, đặt ra địa điểm và thông
thường cả thời điểm của hành động, cũng như những nhân vật tham gia vở
kịch; (2) giai đoạn phát triển cốt truyện, trong đó tình huống trở nên phức
tạp và “một căng thẳng rõ rệt sinh ra vì người ta không biết điều gì sẽ xảy ra;
(3) giai đoạn đỉnh điểm hay đổi cảnh đột ngột, khi “một điều quyết định xảy
ra hoặc một thứ gì đó thay đổi hoàn toàn”; và (4) giai đoạn phân giải, kết
luận, giải pháp hoặc kết quả của quá trình tạo ra giấc mơ (Toàn tập VIII,
đoạn 361-364).
Một ví dụ sẽ giúp làm sáng tỏ những điểm trên:
[Tôi ở] một vùng núi thuộc biên giới Thụy Sĩ - Áo. Trời sắp tối, và tôi thấy một ông già mặc
đồng phục viên chức hải quan của Đế quốc Áo [giai đoạn 1: phơi bày], ông ta bước ngang qua,
