chướng ngại nào đó như một yếu ớt hay khiếm khuyết về thể chất, sự giáo
dục sai, kinh nghiệm xấu, thái độ không phù hợp… nên người ta co lại trước
những khó khăn mà cuộc sống đem đến…” (Toàn tập XIII, đoạn 472). Sự cá
thể hóa bị méo mó hoặc thất bại vì cá nhân thấy khó đạt được sự điều chỉnh
chín chắn, và điều này là vì những nhu cầu cổ mẫu nhất định đóng vai trò
cốt lõi với chương trình phát triển đã không được đáp ứng ở thời điểm thích
hợp trong quá khứ.
Tuy nhiên, như thế không có nghĩa là Jung đồng ý với Freud rằng
nguồn gốc của chứng nhiễu tâm luôn nằm ở giai đoạn ấu thơ. Ngược lại,
nhiễu tâm bị gây ra do người ta không thể tranh giành với những hoàn cảnh
hiện thời. Nó có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào trong vòng đời như một
phản ứng với các sự kiện bên ngoài, chẳng hạn khi chuyển đến một trường
mới, mất cha hoặc mẹ, bắt đầu một công việc mới, bị cưỡng ép đi lính, kết
hôn, sinh con đầu lòng… Đúng là chấn thương đầu đời có thể khiến cá nhân
biểu lộ những triệu chứng nhiễu tâm, nhưng chấn thương ấy không phải là
nguyên nhân của chứng nhiễu tâm. Nên theo quan điểm của Jung, chứng
nhiễu tâm về cơ bản là sự tránh né một sự việc thách thức của đời sống mà
cá nhân cảm thấy không sẵn sàng đối mặt. Vì vậy, ông dạy sinh viên rằng
khi gặp một bệnh nhân mới, hãy tự hỏi: “Bệnh nhân đang cố gắng tránh né
nhiệm vụ gì?”
Không ít lần những khó khăn của bệnh nhân không đi xa đến mức gây
ra sự suy nhược khiến người đó trở thành bất lực, nhưng họ cảm thấy cuộc
đời về cơ bản là không toại nguyện và vô nghĩa.
Tôi hay gặp những người bị nhiễu tâm vì họ tự làm mình hài lòng với những câu trả lời không
thích đáng hoặc sai trước những câu hỏi của cuộc sống. Họ tìm kiếm địa vị, hôn nhân, danh
tiếng, thành công bên ngoài hay tiền bạc, nhưng vẫn không hạnh phúc và trở nên rối loạn tâm
thần kể cả khi đạt được những gì họ tìm kiếm. Những người như vậy thường bị giới hạn trong
một phạm vi tâm lý quá hạn hẹp. Cuộc sống của họ không có đủ sự hài lòng, không đủ ý nghĩa.
Nếu họ được tạo khả năng để phát triển thành những nhân cách phóng khoáng hơn, chứng
