Nhiều người - cả những người có bằng cấp y khoa lẫn người bình
thường - đã đến với Jung và nói họ muốn trở thành nhà phân tích tâm lý.
Ông mô tả một trong những ứng viên trong tự truyện của mình. Đó là
một bác sĩ với nền tảng hoàn hảo, có những lời giới thiệu tốt nhất. Khi người
này bày tỏ ý định được huấn luyện để trở thành nhà phân tích tâm lý, Jung
nói:
“Bạn có biết điều đó nghĩa là gì không? Nghĩa là đầu tiên, bạn phải học cách biết chính mình.
Bản thân bạn là công cụ. Nếu bạn không ổn, làm sao có thể khiến bệnh nhân trở nên ổn? Nếu
bạn không được thuyết phục, làm sao có thể thuyết phục bệnh nhân? Bản thân bạn phải là đối
tượng thật sự. Nếu không, có trời mới giúp được bạn. Khi ấy, bạn sẽ dẫn bệnh nhân của mình đi
lạc đường. Vì vậy, trước hết bạn phải chấp nhận phân tích bản thân” (Tự truyện, trang 134).
Chuyện xảy ra là Jung đã khiến người này thất vọng sau khi lắng nghe
giấc mơ đầu tiên của mình: nó tiết lộ một chứng loạn thần tiềm ẩn. Những
nhận xét của Jung cho thấy sự chú trọng vào nhà phân tích, người đang trải
qua trọn vẹn quá trình phân tích tâm lý mà mình định áp dụng cho người
khác. “Một thánh nhân xưa đã nói: ‘Nếu người sai sử dụng phương tiện
đúng, phương tiện đúng sẽ vận hành theo cách sai’. Không may là câu thành
ngữ này quá đúng, và nó tương phản rõ nét với niềm tin của chúng ta vào
phương pháp ‘đúng’ bất kể người áp dụng nó là ai. Trong thực tế, mọi thứ
dựa vào con người, chỉ lệ thuộc rất ít hoặc không hề lệ thuộc vào phương
pháp” (Toàn tập XIII, đoạn 4).
Điều cần thiết không chỉ là nhà phân tích tâm lý được phân tích trong
thời kỳ thực hành, mà người đó phải tiếp tục tự phân tích bản thân trong suốt
quãng đời sự nghiệp của mình.
Nhà phân tích phải tiếp tục học hỏi không ngừng… Chúng ta có thể nói không quá phóng đại
rằng trong tất cả những điều trị có chút thấu tỏ nào đó, có đến một nửa cốt yếu là việc người
