DẪN LUẬN VỀ LỊCH SỬ NGHỆ THUẬT - Trang 51

Winckelmann cũng có ảnh hưởng đến cung cách trong đó đối tượng

nghệ thuật đạt được một vị thế tự chủ. Việc ông nhấn mạnh vào tác phẩm
hơn là nghệ sĩ hẳn đã góp phần lớn mở ra một đường lối mới cho các suy
nghĩ về lịch sử nghệ thuật. Ở nước Đức trong thế kỉ 19, một trong những
triết gia có ảnh hưởng nhiều nhất trong lịch sử tư tưởng phương Tây là
G.W.F. Hegel, đề nghị rằng hình dạng của lịch sử không phải là một tiến
triển tuyến tính với sự suy đồi và sụp đổ không thể tránh được - nó đã từng
là một trong những vấn đề đối với Vasari và Winckelmann. Thay vì thế,
Hegel tin rằng lịch sử là kết quả của những hoạt động của ‘tinh thần thế
giới’ và nghệ thuật là một trong những đường lối mà tinh thần này tự biểu
hiện. Từ ngữ Zeitgeist (trong tiếng Đức có nghĩa là ‘tinh thần thời đại’) giờ
đây đã trở nên quen thuộc trong tiếng Anh, tới từ triết lí về lịch sử của
Hegel. Hệ thống của ông là một đường lối để giải thích không chỉ về các
tác phẩm nghệ thuật mà toàn thể sự sản sinh văn hóa từ một thời điểm nhất
định. Như vậy những hành động của các cá nhân, tức là trong trường hợp
này là các nghệ sĩ, có tầm quan trọng nhỏ nhoi, và cả bối cảnh xã hội của
việc sản sinh tác phẩm nghệ thuật cũng chẳng quan trọng gì - một điều sẽ
được bàn luận tiếp trong Chương 4. Sự bận tâm về phong cách từ một viễn
kiến kiểu Hegel khác với lối tiếp cận am hiểu chuyên sâu của Vasari. Ở đây,
phong cách có một kiểu tự chủ khi nó khai triển qua thời gian và vượt lên
trên hoạt động của con người, vậy là xem nhẹ ý niệm về thiên tài như là
then chốt đối với những đường lối khác về việc viết lịch sử nghệ thuật. Ý
niệm của Ernst Gombrich về lịch sử văn hóa chịu ảnh hưởng của Hegel,
nhưng Gombrich gán cho nghệ thuật hoặc cho những hình tượng có các
chức năng thay đổi phản ứng lại với bối cảnh - điều mà Gombrich gọi là
‘một sinh thái học về nghệ thuật’ (‘ecology of art’). Đây là một từ ngữ vay
mượn từ khoa xã hội học và có nghĩa là mối tương quan giữa nghệ thuật và
cảnh quan của nó.

Thực sự là chỉ trong thế kỉ 20 chúng ta mới thấy sự đoạn tuyệt đối với

hai mối bận tâm chính về tác giả (nghệ sĩ) và về hình thức (phong cách).
Chúng ta đã thấy nghệ thuật của thời cổ đại thống trị suy nghĩ và thực hành

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.