do đó có nhiều ‘sự thực’ lịch sử tùy thuộc vào giai cấp của bạn hoặc quan
điểm văn hóa của bạn. Dẫn tiếp từ điều này, Marx giới thiệu khái niệm về
‘ý thức hệ’ (‘ideology’) tức là hệ thống ý niệm để cứu xét mối quan hệ của
chúng ta với nghệ thuật. Ý thức hệ liên can tới sự thao túng về quyền lực,
và đối với Marx, luôn luôn có hai đoàn thể xã hội: những người bị bóc lột
và những người bóc lột. Vậy nên, đối với Marx, nghệ thuật là động lực học
về quyền lực vận hành giữa hai đoàn thể. Nghệ thuật như là thành phần của
quan niệm này về ý thức hệ khi nó ảnh hưởng tới mối quan hệ giữa chúng
ta và bối cảnh. Nó khiến chúng ta nghĩ về bản thân trong một đường lối
nhất định. Điều này có thể giải thích chi tiết hơn, và để chứng minh sự nối
kết giữa Marx và Hegel tôi sẽ sử dụng cùng thí dụ về bức tranh Ba cô gái
trang hoàng một hạn kỳ của thần Hôn nhân (1773) của Reynolds (Hình
13). Nếu các bạn nghĩ lại về cuộc thảo luận liên quan tới vòng du hành lớn
ở Chương 3, tôi đã nói về các bộ sưu tập chế phẩm của Hy Lạp và La Mã
cổ đại đã trở nên những món ăn tinh thần phải có cho giới thượng lưu và
trào lưu này đã hỗ trợ việc thăng tiến rộng lớn sự phục hoạt cổ điển trong
nghệ thuật xảy ra như thế nào. Mối quan tâm về thời cổ đại có thể được xác
nhận như thành phần của ‘tinh thần thời đại’ trong Vương quốc Anh ở thế
kỉ 18. ‘Tinh thần’ ấy được biểu hiện xuyên qua mọi hình thức của sự sản
xuất văn hóa. Chẳng hạn, nhiều căn nhà ở nông thôn thời kỳ này được thiết
kế với việc sử dụng những yếu tố về kiến trúc sao chép từ các tòa nhà La
Mã cổ đại. Trong cung cách như vậy, những đối tượng này là thành phần
thuộc ý thức hệ của một giai cấp nhất định và tương quan với ý niệm của
Marx về một hệ thống niềm tin hoặc hệ thống giá trị. Nếu bạn tán thưởng
chúng, thấu hiểu chúng, và tốt nhất là sở hữu một số trong chúng, bạn ắt là
thành phần của đoàn thể xã hội ấy. Ở đây, thành viên của đoàn thể căn cứ
trên tài sản; chắc chắn là những tạo phẩm xuất phát từ thời cổ đại rất đắt
tiền, vậy nên tiền bạc đã làm nền cho hoạt động văn hóa.
Đối với Marx, có một mối tương quan thiết yếu giữa cấu trúc kinh tế
và văn hóa của xã hội. Chính là sự sản xuất và tiêu thụ của xã hội về nghệ
thuật mới là quan trọng chứ không phải là cá nhân nghệ sĩ hay người chủ
