mẽ. Giờ đây, chúng ta muốn hỏi ông câu hỏi mà ông đã không bị hỏi cho
đến hơn một thập kỷ sau: Tại sao sự thật còn hơn là không sự thật? Điều gì
trong ta thôi thúc ta luôn tìm kiếm sự thật?
Dường như không phải là ông không có câu trả lời cho những câu hỏi
này trong BT, nhưng chúng vẫn còn mơ hồ. Và chúng ta sẽ không thấy ông
hiểu đầy đủ tận gốc những vấn đề ấy cho đến giai đoạn cuối cùng. Mặc dù
vậy, điều đáng lưu ý là ông đã bắt tay vào nhiệm vụ trung tâm của cuộc đời
mình: Bằng cách nào mà sự tồn tại trở nên có thể chịu đựng được, một khi
ta đã nắm bắt được nó thực sự là như thế nào? Cách tiếp cận của ông ở đây
là trích dẫn ngay từ đầu một câu chuyện về Silenus, người bạn của
Dionysus, người đã nói ‘Chủng tộc phù du khốn khổ, những đứa con của
nguy hiểm và khó khăn kia, tại sao các ngươi buộc ta phải nói ra điều mà
nó sẽ có ích nhiều hơn cho các ngươi nếu không phải nghe? Điều tốt hơn
hết là điều hoàn toàn nằm ngoài tầm với của các ngươi: không được sinh ra,
không tồn tại, không là gì cả. Còn điều tốt thứ nhì cho các ngươi là chết
sớm’ (BT 3). Nhưng dù Silenus là ‘khôn ngoan’, sự khôn ngoan bi kịch tột
cùng (Nietzsche thường xuyên đối lập Wissenschaft (kiến thức, khoa học)
với Weisheit (khôn ngoan)), có thể đánh bại thậm chí cả ông ta. Nó làm như
vậy, theo một số mưu mẹo khá bí mật được thực hiện vào cuối cuốn sách,
bởi sự tác động lẫn nhau phức tạp giữa Apollo và Dionysus. Rồi đến nhận
xét hàm súc nhất của ông: ‘Niềm vui được tạo ra bởi huyền thoại bi kịch có
cùng nguồn gốc như sự nhận thức đầy lạc thú của các nghịch âm trong âm
nhạc. Dionysus, với niềm vui nguyên sơ của nó được trải nghiệm ngay cả
trong đau đớn, là cái dạ con chung của âm nhạc và huyền thoại bi kịch’ (BT
24).
Người ta có thể cảm thấy đây là những gì mà Schoenberg sau này gọi
là ‘sự giải phóng nghịch âm’ hơn cả mong đợi. Vì cho dù chúng ta thấy âm
nhạc mà không có nghịch âm (dissonance) được xác quyết là vô vị tẻ nhạt,
thì thế giới dường như tặng cho chúng ta còn nhiều hơn những nghịch âm
không ngừng, với những khoảng lặng trống rỗng kì quặc. Nhưng không nên
nhấn mạnh vấn đề ở giai đoạn này. Nietzsche quả thực cung cấp cho chúng
