được huy động đến cũng khá đông) rồi cho đóng xuống lòng sông thành
hàng dài tạo thành một bãi cọc, một bãi chướng ngại dày đặc ở hai bên
sông. Khi triều lên mênh mông, thì cả bãi cọc ngập chìm, khi triều xuống
thì hàng cọc nhô lên cản trở thuyền qua lại. Bãi cọc tăng thêm phần hiểu trở
cho địa hình thiên nhiên.
Trận địa cọc là một nét độc đáo của trận Bạch Đằng phá quân Nam hán và
cũng là một sáng tạo rất sớm trong nghệ thuật quân sự Việt Nam mà người
khởi xướng là Ngô Quyền. Nhưng cho đến nay, vẫn chưa phát hiện được
thêm nhiều di tích của bãi cọc này. ****
Trong khi chuẩn bị trận địa, Ngô Quyền không những lợi dụng địa hình
thiên nhiên, mà còn biết lợi dụng cả chế độ thủy triều. Đây cũng là một trận
đánh biết lợi dụng thủy triều sớm nhất trong lịch sử quân sự nước ta, mở
đầu cho truyền thống lợi dụng thủy triều trong nhiều trận thủy chiến sau
này. Rất tiếc là cho đến nay, chưa xác định được ngày tháng xảy ra trận
Bạch Đằng, nên chỉ có thể đưa ra một số giả định nào đó, chưa thể có
những kết luận cụ thể về điều này. *****
Quân thủy bộ, mai phục sẵn ở phía trong bãi cọc, có lẽ trong khoảng hạ lưu
và trung lưu sông Bạch Đằng; trong các nhánh sông và trên hai bờ sông.
Theo truyền thuyết và thần tích, Dương Tam Kha chỉ huy đạo quân bên tả
ngạn, Ngô Xương Ngập và Đỗ Cảnh Thạc chỉ huy đạo quân bên hữu ngạn,
mai phục ở hai bên bờ sông để cùng phối hợp với thủy binh đánh tạt ngang
vào đội hình quân địch và sẵn sàng tiêu diệt số quân địch trốn chạy lên bờ.
Có thể suy đoán rằng, ngược lên phía thượng lưu là một đạo thủy quân
mạnh phục sẵn làm nhiệm vụ chẹn đầu, chờ khi nước xuống sẽ xuôi dòng
đánh vỗ mặt đội binh thuyền của địch.
Cũng theo truyền thuyết, thần tích người thanh niên Nguyễn Tất Tố, vốn
giỏi bơi lặn và quen thuộc sông nước, được giao nhiệm vụ khiêu chiến,
nhân lúc nước triều lên, nhử địch vượt qua bãi cọc vào cạm bẫy bên trong.
Trong thế trận của Ngô Quyền, rõ ràng trận địa mai phục giữ vai trò quyết
định. Trận địa cọc ở cửa sông là nhằm chặn đường tháo chạy của tàn quân
giặc. Sự phối hợp giữa hai trận địa chứng tỏ quyết tâm chiến lược của Ngô
