nhiều tác giả
Danh Nhân Đất Việt
Bà Triệu
N
gày nay, ở Thanh Hóa vẫn còn lăng Bà Triệu với hội thờ vào ngày
21-2, tương truyền là ngày mất của người nữ anh hùng.
Bà Triệu, hay nàng Trinh (Triệu Trinh Nương, Triệu Thị Trinh) của truyền
thuyết dân gian người miền núi Quân Yên, quận Cửu Chân. Quân Yên, trái
núi đó vẫn giữ tên gọi ấy cho đến tận ngày nay, đứng sừng sững bên bờ
sông Mã gần ngã ba Bông, thuộc địa phận hợp tác xã Định Công của tỉnh
Thanh Hóa.
Thôn Cẩm Trướng thuộc xã Định Công có truyền thuyết "Đá biết nói" như
sau: Vùng núi này có con voi trắng một ngà rất dữ tợn hay về phá hoại mùa
màng, mọi người đều sợ. Để trừ hại cho dân, Bà Triệu cùng chúng bạn đi
vây bắt voi, lùa voi xuống đầm lầy (vùng sông Cầu Chầy ngày xưa còn lầy
lội) rồi dũng cảm nhẩy lên cưỡi đầu voi và cuối cùng đã khuất phục được
con voi hung dữ. Chú voi trắng này sau trở thành người bạn chiến đấu
trung thành của Bà Triệu. Nghĩa quân Bà Triệu, những ngày đầu tụ nghĩa,
đã đục núi Quân Yên, bí mật cho người ngồi trong hốc đá, đọc bài đồng
dao:
Có bà Triệu tướng,
Vâng lệnh trời ta.
Trị voi một ngà,
Dựng cờ mở nước.
Lệnh truyền sau trước,
Theo gót Bà Vương.
Nhờ đó cả vùng đã đồn ầm lên rằng núi Quân Yên biết nói, báo hiệu cho
dân chúng biết Bà Triệu là "thiên tướng giáng trần" giúp dân, cứu nước. Vì
vậy hàng ngũ nghĩa quân thêm lớn, thanh thế thêm to. Họ kéo nhau xuống
Phú Điền dựng căn cứ.
Trung tâm tụ nghĩa là vùng núi Tùng Sơn (Phú Điền). Đây là một thung