nhiều tác giả
Danh Nhân Đất Việt
Anh hùng dân tộc kiêm triết gia, thi sĩ
Vua Trần Nhân Tông
T rần Nhân Tông tên làm Khẩm, con trưởng Thánh Tông, sinh năm
1258, đúng năm Thái Tông và Thánh Tông đánh tan quân xâm lược
Nguyên - Mông lần thứ nhất.
Nói đến Trần Nhân Tông trước hết là nói đến người anh hùng cứu nước.
Ông làm vua 14 năm (1279 - 1293). Trong thời gian ấy, đất nước Đại Việt
đứng trước thử thách ghê gớm: hiểm họa xâm lược lần thứ 2 và thứ 3 của
giặc Nguyên-Mông.
Trong 2 lần kháng chiến, Trần Nhân Tông đã trở thành ngọn cờ "kết chặt
lòng dân", lãnh đạo quân dân Đại Việt vượt qua bao khó khăn, đưa cuộc
chiến đấu tới thắng lợi huy hoàng. Qua 2 cuộc kháng chiến, Trần Nhân
Tông đã tỏ rõ ông vừa là nhà chiến lược tài giỏi, vừa là vị tướng cầm quân
dũng cảm ngoài chiến trường. Chính vào giai đoạn đầu của cuộc kháng
chiến năm 1285, khi quân ta đang còn ở thế không cân sức với đối phương,
Trần Nhân Tông đã viết lên đuôi chiến thuyền 2 câu thơ đầy khí phách và
niềm tin vào sức mạnh tiềm tàng của quân ta:
Cối kê cựu sự quân tu ký,
Hoan diễn do tồn thập vạn binh.
(Cối Kê chuyện cũ ngươi nên nhớ,
Hoan Diễn đang còn chục vạn quân).
Hai câu thơ này cùng với hai câu Nhân Tông viết bên lăng Trần Thái Tông
tại Long Hưng (Thái Bình) lúc làm lễ dâng tù binh mừng chiến thắng lần
thứ ba:
Xã tắc lưỡng hồi lao thạch mã,
Sơn hà thiên cổ điện kim âu.
(Xã tắc hai lần lao ngựa đá,
Non sông nghìn thuở vững âu vàng.)
