Như vậy, nền độc lập nước nhà sẽ bị đe dọa?
Alan Phan: Chúng ta vẫn tư duy theo lịch sử 100 năm trước. Mục tiêu của
Tây Phương khi chiếm lãnh các thuộc địa là để khai thác tài nguyên và bòn
rút các tài sản khác như lao động, thị trường… để làm lợi cho mẫu quốc. Họ
đã dùng vũ lực, để chiếm đất và thực hiện ý đồ. Ngày nay, họ đạt mục tiêu rẻ
hơn nhiều. Chỉ cần chia chác cho các quan chức lãnh đạo của những thuộc
địa cũ.
Trên thế giới, ai cũng phải làm ăn với tư bản, trắng hay vàng hay đen. Kể cả
các nước giàu như Singapore, Hàn Quốc…Điều quan trọng là phải làm sao
thương lượng để lấy phần bánh lớn khả thi nhất cho quốc gia mình. Sau đó,
phải có lương tâm để chia công bằng cho mọi tầng lớp dân chúng.
Nhiều người cho rằng với những tệ nạn như tham nhũng, khoảng cách giàu
nghèo, tình trạng suy thoái…bất ổn xã hội ở Việt Nam có thể tạo ra những
con thiên nga đen rất lớn, tạo một đổi mới quan trọng về thể chế và liên hệ
với Trung Quốc hay Tây Phương?
Alan Phan: Bất ổn sẽ có, nhưng tôi không nghĩ nó đủ mạnh để thay đổi
nhiều vì năm lý do chính. Một là đảng Cộng Sản cầm quyền hiện có khoảng
hơn 10 triệu đảng viên và gia đình (hơn 10% dân số), tạo một hậu thuẫn
chắc chắn cho chế độ. Hai là quyền lực cảnh sát công an bao trùm khắp xã
hội và đảng biết sử dụng vũ khí này khá hữu hiệu. Ba là trào lưu tiến bộ của
khắp thế giới sẽ đem đến cho đa số người dân một mức sống cao hơn hẳn so
với trước đây vì họ bắt đầu ở một vị trí rất thấp. Bốn là dân trí nói chung vẫn
“ngu hơn lợn”. Sau cùng, các cường quốc có sức ảnh hưởng đến Việt Nam
không thấy nhu cầu chính trị hay kinh tế để khuấy động vũng bùn.
