Do sự tự ý thức, đối với một thực thể tự ý thức, các hạn chế xung quanh
được nhận thức dường như một thực tế. Nói cách khác, từ quan điểm của một
thực thể tự ý thức trong một hệ tiên đề khác, các định lý và tiên đề của hệ khác
đó được nhận thức như những hạn chế vật lý thực tồn. Như vậy, sự khác biệt
duy nhất giữa thực tế vật lý và tiềm năng trừu tượng là quan điểm tương đối
của một quan sát viên tự ý thức. Như vậy, một hệ tiên đề khác khả dĩ phái sinh
cuộc sống tự ý thức không gì khác hơn là một tiềm năng trừu tượng chẳng bao
giờ được thực hiện. Từ quan điểm đó, thực tế của chúng ta không gì khác hơn
là một tiềm năng chẳng bao giờ được thực hiện.
Hiểu biết như trên, giải đáp cuối cùng câu hỏi tại sao thực tế của chúng ta
tồn tại trở nên không cần thiết: bởi vì sự tự ý thức có thể được biểu tượng theo
phương thức tiên đề cho nên bất kỳ hệ tiên đề nào có thể phái sinh sự tự ý thức
sẽ được nhận thức như thực tồn chẳng cần một biểu hiện khách quan. Như thế,
chẳng có gì đặc thù về thực tế của chủng ta, và chẳng có lý do đặc biệt tại sao
đối nghịch với một tập hợp tiên đề nào khác, những tiên đề của thực tế của
chúng ta đều đúng, bởi vì tất cả các hệ tiên đề khả hữu đều đúng như nhau từ
những quan điểm khác nhau.
4.2.3a Thông diễn
Theo ý tưởng tương đối vật lý (physical relativism), sự khác biệt giữa một
vũ trụ thực và khái niệm trừu tượng của một vũ trụ chỉ là một quan điểm: thực
tế là những gì khả dĩ phái sinh từ những tiên đề định nghĩa một quan sát viên
tự ý thức, và mọi sự vật khác dường như chỉ là một tiềm lực trừu tượng, chưa
được thực hiện. Sự tồn tại vật lý có thể được coi là tập hợp con của thực tế
định nghĩa những cấu trúc trong không-thời gian.
John Wheeler tin rằng thế giới vật chất là một hư cấu của trí tưởng tượng, và
sự tồn tại của mọi sự vật vật lý đều bắt nguồn từ những quan sát của các quan
sát viên. Theo Wheeler, “mọi ‘it’ - mọi hạt, mọi lực trường, ngay cả tự thân
của liên tục không-thời gian - phái sinh chức năng, ý nghĩa, sự tồn tại hoàn
toàn của nó từ các câu trả lời những câu hỏi yes-or-no, những lựa chọn nhị
phân, những bít.”
Theo một nghĩa nào đó, điều này phù hợp với ý tưởng tương đối vật lý, bởi
vì chúng ta khẳng định rằng tất cả ‘nhận thức’, và do đó ‘ý nghĩa’ là hoàn toàn
