SƠNNAM
ĐẤT
GIA ĐỊNH
XƯA
Người không nghĩ, mắng ngược mắng xuôi...
Khi sống đà không dạ yêu thương,
Khi thác lại đoạn tình siêu độ.
Kẻ thì rằng tôi lãnh cái đầu,
Người lại nói phần tôi cái họng,
Kẻ dành bong
-bóng, ép gối mà kê,
Còn sừng đem về, ép soi, làm lược.
... Trâu gẫm lại là loài cầm thú
Phận sao chịu vậy, dám nài.
Trâu thác đà công nghiệp phủi rồi,
Trâu sống lại kiện nài với chủ.
Lời cổ nhân đã dặn,
Sao ông chủ vội quên?
Chẳng nhớ câu “Dĩ đức hành nhân”,
Lại lấy chữ “Báo ân dĩ oán”?
*
* *
Bến Nghé - Sài Gòn là địa đầu của đất Gia Định.
Từ những năm đầu thời Gia Long tới khi Lê Văn
Duyệt mất, quyền hạn quân sự của Tống Trấn Thành
Gia Định bao trùm Bình Thuận.
Gia Định bao gồm cả Nam Bộ, trong bước đầu, theo
dự kiến lớn của Nguyễn Hữu Cảnh là lập ra một phủ
làm nòng cốt rồi mở rộng đất đai về phía Tây Nam theo
đà tiến triển của việc khai khẩn.
Gia Định còn gắn liền với cảng Bến Nghé, với chợ
Bến Thành ở mé sông, khi Trịnh Hoài Đức mô tả: “Bởi
Gia Định là chỗ đô hội, thương thuyền của các nước,
trăm món hàng hóa tụ hội về đây”. Nội dung bài phú
