251
hoặc cư ngụ tạm thời thì gom lại lập đơn vị mới gọi Tứ
chánh (chiếng) thôn, Tứ chánh điếm.
Tên làng, tên phường trong một tổng không trùng
nhau. Nhưng trong một huyện khác tổng thì có thể là
trùng, vì vậy ta gặp đó đây những tên làng như Tân Lân,
Tân Khánh, Tân Thới...
Lúc mới thành lập, phủ Tân Bình gồm luôn vùng
Tân An, Tây Ninh, ăn từ biên giới Việt - Cam-pu-chia
đến tận cửa Cần Giờ. Trong tình hình ấy, quyền hạn
của tri huyện, cai tổng, hương chức làng quá rộng vì
đường giao thông khó khăn, thôn xóm cách xa nhau.
Đến những năm đầu Minh Mạng, tách ra phủ Tân An
(vùng Long An) và phủ Tây Ninh (vùng Tây Ninh).
Phủ Tân Bình đời Tự Đức chia làm ba huyện: đại khái
Bến Nghé thuộc huyện Bình Dương, phía Chợ Lớn,
Bình Điền thuộc huyện Tân Long; phía Hóc Môn thuộc
huyện Bình Long.
Đời Gia Long đến đầu Minh Mạng, toàn cõi Nam
Bộ là một đơn vị lớn, trực thuộc triều đình Huế gọi
Gia Định thành, cai quản năm trấn Phiên An, Biên
Hòa, Định Tường, Vĩnh Thanh và Hà Tiên. Viên tổng
trấn coi việc binh dân, xâu thuế và hình phạt ở năm
trấn nói trên. Về quân sự tổng trấn Gia Định thành cai
quản luôn cả trấn Bình Thuận của miền Trung. Từ khi
Tổng trấn Lê Văn Duyệt mất, Minh Mạng giải tán hình
thức Gia Định thành, trấn đổi ra tỉnh, trực thuộc triều
đình, không còn cấp “thành” với quyền hạn rộng lớn
làm trung gian.
