SƠNNAM
BẾN NGHÉ
XƯA
Năm 1882, Thống đốc Nam Kỳ cho người Hoa mở
riêng 16 nhà “xẹc” dành cho giới thương gia giải trí.
Nên kể những danh từ ấy ra để hiểu thế lực của bọn
thương gia người Hoa: nhà “xẹc” của bang Phước
Kiến, của người Hoa mua bán từ Singapore đến, của
người Hoa mua bán lúa gạo, của giới mua bán lúa gạo
thuộc bang Quảng Đông ở Chợ Lớn, của thương gia
thuộc bang Hải Nam, của giới bán lẻ Quảng Đông,
của thương gia Triều Châu và Hẹ thuộc bang Triều
Châu, của giới thầu và xay lúa ở Quảng Đông, của giới
Hoa kiều làm mại bản gốc ở các nhượng địa Anh đến
làm ăn ở Chợ Lớn, của giới chạy mối lúa gạo Quảng
Đông, của giới mua bán gạo ở Phước Kiến. Có một
nhà “xẹc” của giới kỹ nghệ An Nam. Những nhà giải
trí này là nơi bàn bạc kế hoạch đầu cơ, thết đãi, lo hối
lộ cho quan chức Tây, ta với đủ trò tứ đổ tường hạng
sang. Bọn thực dân và tên Toàn quyền Đông Dương
đã hiểu đó là ổ cờ bạc trá hình... luôn cả bọn hội đồng
quản hạt - nhưng rồi đâu vào đó, có sửa đổi, hạn chế,
ngăn cấm thì lại xuất hiện dưới hình thức khác.
(1)
Các sòng bạc hạng sang hoặc bình dân đều chú
trọng vào trò “hốt me”. Dùng tiền điếu hoặc hột me
mà hốt với cái chén đậy úp sau đó dở ra, lọc lại từng
nhóm bốn hột, còn thừa một, hai, ba, bốn hột thì gọi
những cửa yêu, lượng, tam, túc. Lúc đặt tiền, con bạc
có thể cân nhắc, đánh cầu âu (chỉ đánh một cửa) hoặc
1 G.Durrwell, Ma chère Cochinchine, La Renaissance du Livre, Paris
1911, chương IX.
