đàn ông, đàn bà, trẻ con, nằm dưới những đống gạch vụn như những nấm
mồ không có hình thù gì và tất cả tiết ra một mùi hôi thôi nồng nặc.
Và chàng, Walter Mosca, chàng đứng chụp hình trên những bối cảnh đổ
nát ấy như người chụp trong sa mạc. Chàng, kẻ chinh phục, đứng trên cảnh
đổ nát đến gần như bình địa của những xưởng máy, những nhà riêng, những
bộ xương người - những đống gạch vụn chạy dài như những cồn cát.
Mosca ngồi dựa lưng trên thành ghế. Chàng hút xì gà và hỏi: “Uống cà
phê chứ?” Chàng nói tiếp: “Để con đi pha cho,” để mẹ chàng khỏi phải
đứng dậy. Chàng đi vào bếp, Gloria đi theo chàng. Trong lúc bình cà phê
reo sôi trên lửa bếp, nàng ôm ghì lấy chàng. “Anh yêu… Em yêu anh, yêu
anh.”
Chàng và nàng trở lại phòng khách với bốn tách cà phê. Bây giờ đến lượt
họ kể cho chàng nghe những chuyện xảy ra ở nhà. Gloria không hề đi chơi
với một người bạn trai nào trong ba năm, Alf mất một chân trong một tai
nạn xe hơi ở một trường huấn luyện quân đội miền Nam ra sao, bà mẹ
chàng phải trở lại làm việc trong một nhà bách hoá như thế nào. Họ cũng
có những cực khổ riêng của họ, nhưng cảm ơn Chúa, chiến tranh đã chấm
dứt, gia đình Mosca đã bình yên qua khỏi chiến tranh, chỉ bị mất mát một
cái chân. Tuy nhiên theo lời Alf nói, với những phương tiện giao thông tiến
bộ như bây giờ, một cái chân cũng chả sao, điều quan trọng là cuối cùng tất
cả gia đình đoàn tụ được ở đây, trong căn phòng ấm cúng này của họ.
Kẻ thù ở thật xa, kẻ thù đã bị đánh gục, kẻ thù không còn có thể làm cho
họ sợ được nữa. Kẻ thù đang bị bao vây đang bị chiếm đóng, kẻ thù đang
chết mòn vì đói khát, vì bệnh tật, kẻ thù không còn cả sức mạnh tinh thần
lẫn vật chất, không bao giờ còn nữa, để có thể lại đe dọa họ. Và khi Mosca
ngủ chợp đi trong chiếc ghê êm ái, những người yêu thương chàng, im lặng
vài phút để nhìn ngắm chàng với một nỗi sung sướng tràn đầy nước mắt.
Họ gần như không thể nào ngờ được rằng đã thật xa trong không gian và
thời gian đến thế để rồi bằng một phép lạ nào đó, chàng trở về, chàng tìm
được đường trở về bình yên không bị thương tổn chút nào.
