196
D Ấ U X Ư A
mình 80.000 quan một năm. Đối với vua Duy Tân mới lên ngôi,
tuy rằng ngân quỹ cho vua được ấn định là 12.000 đồng Đông
Dương một năm, nhưng thực ra, nhà vua trẻ chỉ được nhận có 50
đồng mỗi tháng, số tiền còn lại được cất giữ cho nhà vua.
Sau này, Georges Vĩnh San cười mỉm khi ông kể rằng, triều đình
Huế cho tịch thu nốt, sung vào quỹ hoàng gia số tiền còn lại của
Duy Tân, khoảng ba ngàn đồng tiền Đông Dương. (Má tôi có để lại
cho tôi mười đồng Đông Dương, bà nói số tiền này khi xưa lớn lắm,
mua được không biết bao nhiêu là ruộng đất, vì đây là tiền vàng.)
Trong cuộc đời đi đày ở đảo, vua Duy Tân không hề than
van, kêu ca về sự thiếu thốn tài chánh, nhất là khi các con lần
lượt ra đời, bà Antier phải lao động kiếm sống như mọi bà mẹ
khác để nuôi đàn con. Nhà vua mở một cửa tiệm sửa chữa các
máy móc hư hỏng để có thêm thu nhập nuôi gia đình, gọi tên là
Radio-Laboratoire Vinh-San số 41, ở góc đường Jules Auber và La
Bourdonnais, sống một cuộc đời giản dị, có phẩm cách. Vua Duy
Tân nổi tiếng về khả năng chuyên môn của mình, đến nỗi chính
quyền đảo Réunion đặt vua Duy Tân thiết lập hệ thống truyền tin
đầu tiên của đảo.
Georges Vĩnh San:
“Cha tôi chơi vĩ cầm, cưỡi ngựa, đánh kiếm, viết văn, diễn
thuyết, làm thơ, nhưng niềm đam mê của Ngài là truyền tin. Ngài
thiết lập các thiết bị truyền tin ở một chỗ khác, ngoài căn nhà ở
của gia đình, và Ngài thường ngồi say mê trước cái máy truyền
tin thâu đêm suốt sáng. Thường thường Ngài về nhà khoảng một,
hai giờ sáng và nhờ mẹ tôi đi mua một tô mì Tàu. Người Tàu bán
mì suốt ngày đêm, không ngơi nghỉ. Là một chuyên viên vô tuyến
