201
VUA DUY TÂN VÀ MỘT KẾT CỤC BI THẢM
thố lộ rằng nước Anh sẽ biếu nhà vua ba mươi triệu,
1
nếu nhà vua
từ bỏ ý định trở về Việt Nam.
Những ai biết thẩm định giá trị của hai nhân vật lịch sử này đều
thấy rằng, sự xuất hiện vai kề vai của tướng de Gaulle và vua Duy
Tân tại Việt Nam sẽ là một sự kiện chính trị lịch sử hết sức quan
trọng. Và, tất nhiên, có thế lực muốn ngăn chặn sự kiện ấy.
Chiếc máy bay Lockheed Lodestar, kiểu C-60, mang ký hiệu F.-
BALV của hãng hàng không Réseau des Lignes Aériennes Françaises
trên đường bay
France-Madagascar via Alger, Ligne 119, cất cánh
từ Paris vào ngày 24.12. 1945 nghỉ bay tại Fort Lamy sau khi đã qua
Alger, tiếp tục bay từ Fort Lamy vào lúc 13.50 giờ trực chỉ hướng
Bangui, là trạm dừng bay kế tiếp, rơi xuống gần làng Bossako
thuộc vùng M‘Baiki, La Lobaye, trên lãnh thổ Oubangui-Chari vào
lúc 18.30 ngày 26.12.1945, vỡ tan từng mảnh, phi hành đoàn gồm
có ba sĩ quan và sáu hành khách, năm người đàn ông, một người
đàn bà, trong đó có hoàng tử Vĩnh San, không một ai sống sót.
Sau khi tai nạn xảy ra, di hài của vua Duy Tân được chôn cất
ngày 26.12.1945 trong nghĩa địa của Hiệp hội Công giáo tại M’Baiki,
nước Cộng hòa Trung Phi (Phi châu).
Ngôi mộ của vua Duy Tân nằm chính giữa các ngôi mộ của những
người đồng tử nạn, và mộ được xây cao hơn, bề thế hơn là những
ngôi mộ chung quanh, yên nghỉ đã từ mấy chục năm nay tại chỗ.
Georges Vĩnh San:
“Điều cha tôi quan tâm nhất là việc thống nhất ba Kỳ, Nam
Trung Bắc, tinh thần đoàn kết của tất cả mọi người dân, rồi dần
1 Trong nguyên bản không ghi rõ đơn vị tiền tệ, nhưng theo cách nói thông
thường của người Pháp, có lẽ đây là đồng quan Pháp.
